راه اندازی کارگاه نجاری خانگی و حرفه ای: راهنمای 0 تا 100
در این آموزش سعی داریم برای شروع بهتر و سریع تر شما برای راه اندازی کارگاه نجاری خانگی و حرفه ای، اطلاعات مفیدی را که حاصل تجربه عملی در این رشته است را در اختیار شما همراهان گرامی وب سایت وودیانو قرار دهیم، تا بتوانید با استفاده از این اصول تجربه شده و فنی، سریع تر و دقیق تر به مرحله راه اندازی یک کارگاه نجاری برسید. برای نوشتن این مطلب از تجربه 20 ساله اساتید این رشته و تخصص کارشناسان رشته صنایع چوب و کاغذ و مهندسی سازه های چوبی استفاده شده است.
در این مطلب سعی کردیم با تلفیق تجربه و علم دانشگاهی این رشته، مقایسه و شرحی نسبتا کامل را در اختیار شما قرار دهیم. ما در وودیانو، در طی این سال ها، با فعالیت در زمینه های مختلف هنرهای چوبی و کسب تجربه در ساخت انواع سازه های چوبی، به نکاتی ارزشمند در این زمینه دست یافته ایم که قرار است ماحصل این تجربیات را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم؛ از جمله این نکات ارزشمند می توان به اصول راه اندازی کارگاه نجاری، اصول نگهداری و کار با چوب، اصول برشکاری، اتصال زنی و مونتاژ، شناخت گونه های چوبی به همراه کاربرد و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و ابزار مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه نجاری اشاره کرد.
حتما ببینید: انواع چوب: راهنمای جامع ۰ تا ۱۰۰
آنچه در این مطلب آموزشی به آن می پردازیم شامل موارد زیر است:
* آشنایی با تاریخچه استفاده از چوب
* آشنایی با خواص و ویژگی های چوب
* راه های یادگیری اصول نجاری:
1- کارآموزی بدون دستمزد، در کارگاه های خصوصی
2- کارکردن تمام وقت با حقوق در کارگاه های خصوصی
3- کلاس های کوتاه مدت دولتی و سازمانی
4- هنرستان های فنی و حرفه ای و دانشگاه های دولتی و آزاد
5- کلاس های کوتاه مدت و بلند مدت خصوصی
* راه اندازی کارگاه نجاری خانگی
1- فضای مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه نجاری خانگی
2- ایمنی و بهداشت در کارگاه نجاری خانگی
3- ابزارهای ضروری برای راه اندازی کارگاه نجاری خانگی
4- برق کشی استاندارد در کارگاه نجاری خانگی
* آموزش نجاری برای بانوان
* راه اندازی کارگاه نجاری حرفه ای
1- فضای مورد نیاز برای کارگاه نجاری
2- ابزارها و ماشین آلات ضروری برای تجهیز کارگاه نجاری حرفه ای
3- ایمنی و بهداشت در کارگاه نجاری حرفه ای
4- اصول برق کشی سه فاز و یک فاز در کارگاه نجاری حرفه ای
* لیست ابزارها و ماشین آلات مورد استفاده در کارگاه نجاری
* انواع متریال مورد استفاده در کارگاه نجاری
* انواع چوب
* معایب و آفات چوب
* ضرورت طراحی قبل از شروع ساخت پروژه
راه اندازی کارگاه نجاری: آشنایی با تاریخچه استفاده از چوب
کار با چوب در زندگی بشر قدمت زیادی دارد و از گذشته تا امروز جز پرکاربردترین متریال مورد استفاده بوده است. در طول قرن های گذشته، از چوب در هنرهای مختلف و سازه های متنوع استفاده شده است و کاربرد بالایی داشته است و می توان گفت که از پر مصرف ترین مواد مورد استفاده بشر بوده است. جالب است بدانید که استفاده از چوب و کاربرد آن به عنوان یک ماده موثر در زندگی بشر، به بیش از 10000 سال پیش باز می گردد.
حتما ببینید: چوب چیست ؟ خواص، ویژگی ها و ساختار فیزیکی و شیمیایی چوب
با پیشرفت تکنولوژی و مدرن شدن ابزارآلات این رشته، کاربرد چوب هم بسیار گسترده تر شده است.در طی این سال ها صنایع تبدیل فیزیکی و شیمیایی چوب بسیار پیشرفت کرده اند و هم راستا با این موضوع با صنعتی شدن جنگل ها و رعایت و اجرای اصول جنگل داری صنعتی در کشور های پیشرو، چوب مرغوبتری در دسترس فعالان این صنعت قرار گرفته است.
راه اندازی کارگاه نجاری: آشنایی با خواص و ویژگی های چوب
در این مرحله، برای اینکه راه اندازی کارگاه نجاری را اصولی تر دنبال کنیم و به پیشرفت یادگیری خودمان سرعت ببخشیم، کسب اطلاعات اولیه در مورد ماهیت چوب ضروری به نظر می رسد. باید بدانیم که در هنگام کار با چوب در واقع با یک موجود زنده روبرو هستیم و لازم است کمی درباره ساختار آن و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن اطلاعات داشته باشیم تا در طول کار با چوب دچار مشکل نشویم. دانستن و استفاده از این اطلاعات در هنگام کار با چوب در مرحله برشکاری و رنده کاری و مونتاژ و … نه تنها خطرات احتمالی را برای ما به حداقل می رساند بلکه کیفت نهایی محصول تولید شده را نیز بالا می برد.
چوب ماده ای جامد و اغلب با وزن مخصوص زیر یک گرم بر سانتی متر مکعب (1000 کیلوگرم بر متر مکعب) می باشد. البته استثناتی هم وجود دارد و اندک گونه های چوبی هم هستند که وزن مخصوص یک و بالای یک گرم بر سانتی متر مکعب دارند که اگر در درون آب قرار گیرند در آن فرو خواهند رفت.
همچنین چوب، متخلخل و فیبری شکل است. به این معنی که در بین اجزای تشکیل دهنده بافت چوب، فضاهای خالی وجود دارد که در بعضی از گونه ها می توان این فضای خالی را با چشم غیر مسلح هم مشاهده کرد. میزان تخلخل چوب یکی از خصوصیات منحصر به فرد گونه های چوبی است که از جمله روش های شناسایی انواع گونه های مختلف محسوب می شود. همچنین این تفاوت تخلخل، یعنی اختلاف در میزان فضای خالی در چوب های مختلف، در حین کار کردن و انجام برشکاری و رنده کردن تجربه های جالب و تفاوت های معنی داری را به وجود می آورد. این موضوع در استفاده یا عدم استفاده از انواع مختلف چوب برای مصارف گوناگون بسیار تعیین کننده است.
چوب دارای ساختمان سلولی سازمان یافته و هرسو نایکسان است. هرسو نایکسان به این معناست که شکل و جهت قرار گیری اجزاء تشکیل دهنده بافت چوبی در جهات مختلف متفاوت است. این تفاوت باعث ایجاد خصوصیات غیر یکنواخت در جهات مختلف چوب می شود. با برش دادن چوب در جهات مماسی،شعاعی یا عرضی، شاهد ایجاد نقوش مختلف و مقاومت های متفاوتی خواهیم بود.
از جمله ویژگی های متفاوت خروج رطوبت از چوب در جهت طولی بسیار بیشتر از جهت مماسی یا شعاعی است که این مورد در گونه های مختلف نیز متفاوت است و در روش و سرعت خشک کردن انواع چوب ها تاثیر زیادی دارد. این ویژگی در مرحله خشک کردن چوب در کارگاه نجاری باید مورد توجه قرار گیرد.
چوب ماده ای ناهمگن است به این معنا که از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هرکدام اندازه، جنس، ماهیت و جهت قرار گیری متفاوتی دارند، که نتیجه چگونگی رشد درخت و تاثیرات محیطی بر روی آن می باشد. چوب از سلول هایی مانند اشعه چوبی یا پارانشیم یا در اصطلاح پر مگس، فیبر، آوند، تراکئید تشکیل شده است که هر کدام دارای شکل و ابعاد متفاوتی در فصول مختلف رویشی گیاه هستند و هر یک از این اجزا در چوب های سوزنی برگان و پهن برگان به میزان متفاوتی وجود دارند.
از دیدگاه گیاه شناسی، چوب عبارت است از مجموعه ای از بافت های ثانویه لیگنینی شده گیاهان آوندی، که در بین مغز و لایه زاینده ی (کامبیوم) شاخه ها، ساقه ها و ریشه وجود دارد. به این شکل که لایه زاینده (کامبیوم) در زیر پوست درخت وجود دارد از قسمت داخل یعنی به سمت مرکز تنه درخت بافت چوبی ایجاد می کند و از قسمت بیرونی، پوست تولید می کند. لایه زاینده این روند را در فصول مختلف رویش گیاه به میزان متفاوتی انجام می دهد و باعث رشد درخت می شود.
چوب از مواد شیمیایی آلی تشکیل می شود که این مواد به وسیله سلول های زنده یک درخت در قسمت داخل و در مجاورت لایه زاینده تولید می شود. مواد آلی چوب به دو دسته تقسیم می شوند: اجزای تشکیل دهنده جداره سلول و دوم مواد استخراجی. از نظر تجاری چوب عبارت است از قسمت داخلی ساقه و شاخه و ریشه درختان و درختچه ها که قابلیت تبدیل برای مصارف گوناگون را دارد. با ایجاد تغییرات فیزیکی و شیمیایی در چوب ارزش افزوده ایجاد می شود. برای صنعتی محسوب شدن تنه درخت و ایجاد ارزش افزوده، قطر قسمت های مختلف باید به حدی رسیده باشد که بعد از تبدیل و برشکاری سطح مقطع مورد نیاز برای صنایع مختلف را فراهم کند.
اغلب گیاهان چوبده به دو گروه تقسیم می شوند: 1- سوزنی برگان که اغلب بافت نرم تری دارند و به آن ها نرم چوب گفته می شود. 2- پهن برگان یا اصطلاحا سخت چوب ها که معمولا بافت سخت تری نسبت به سوزنی برگان دارند. البته استثناتی هم وجود دارد به طوری که برخی از پهن برگان نرم تر از بعضی از سوزنی برگان و برخی از سوزنی برگان نیز سخت تر از بعضی از گونه های پهن برگان هستند.
راه اندازی کارگاه نجاری: راه های یادگیری اصول نجاری
برای یادگیری اصول نجاری جهت راه اندازی کارگاه نجاری، چند روش کاربردی و عملی وجود دارد. پس اگر مبتدی هستید، حتما نیاز به کسب اطلاعات اولیه و فراگیری موارد فنی دارید تا در طی کار با ابزارآلات نجاری دچار مشکلات و خطرات احتمالی نشوید. ساده ترین و مطمئن ترین راه این است که از تجربه اساتید این رشته استفاده کنید و اصول فنی کار با چوب و ابزار آلات مربوط به آن را یاد بگیرید. با این روش راحت تر و سریع تر می توانید در انجام پروژه های مد نظرتان موفق باشید و به هدف تان دست یابید.
به این ترتیب با رعایت این اصول، در سریع ترین زمان ممکن، با انواع قلق ها و نکات ظریف کار با چوب آشنا می شوید. به عنوان مثال، گاهی اوقات ممکن است در حین کار کردن با چوب، متوجه تغییرات ابعاد چوب از حالت مرطوب به خشک شوید. اگر با اصول خشک کردن و نگهداری چوب آشنا نباشید با بروز چنین مشکلی سرمایه شما به هدر رفته و تمام تلاش های شما برای انجام پروژه به دلیل عدم آشنایی کامل با ماهیت چوب بی نتیجه باقی خواهد ماند.
مثال دیگر اینکه در صورت نداشتن اطلاعات کافی در مورد چوب کششی یا فشاری ممکن است هنگام برشکاری در اره میزی دچار خطرات جدی شوید. در حالی که با کامل کردن اطلاعات خود و با دیدن نشانه های این نوع چوب ها می توانید از این خطرات در امان باشید. این دو مثال به عنوان نمونه مطرح گردید. موارد متعدد دیگری هم وجود دارد که در هر مرحله از کار با هر یک از این ابزارها و چوب ها و یا در مرحله رنگ کاری و مونتاژ باید مورد توجه قرار گیرد.
برای دست یابی به این اطلاعات ارزشمند برای راه اندازی کارگاه نجاری و استفاده از هر کدام از آن ها در مراحل مختلف کار با چوب، روش های متنوعی وجود دارد که در ادامه آن ها را نام برده و مورد بررسی قرار می دهیم:
1- کارآموزی بدون دستمزد، در کارگاه های خصوصی
2- کارکردن تمام وقت با حقوق در کارگاه های خصوصی
3- کلاس های کوتاه مدت دولتی و سازمانی
4- هنرستان های فنی و حرفه ای و دانشگاه های دولتی و آزاد
5- کلاس های کوتاه مدت و بلند مدت خصوصی
دوره های کارآموزی بدون حقوق در کارگاه های خصوصی نجاری:
برای شروع یادگیری هنر کار با چوب که در نهایت منجر به راه اندازی کارگاه نجاری می شود و آغاز راه رسیدن به توانایی یک نجار ماهر است، حضور در کلاس های آموزشی الزامی و اجتناب ناپذیر است. یکی از راه های یادگیری اصول اولیه و ضروری نجاری، حضور در کارگاه های خصوصی فعال در نزدیکی محل زندگی تان است که می تواند به عنوان یکی از گزینه های موجود مورد بررسی قرار گیرد. البته این روش یادگیری برای کسانی مناسب است که به چهار روش دیگر آموزشی که در ادامه مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد گرفت دسترسی ندارند. به دلایلی که در ادامه اشاره خواهد شد خواهید دید که این روش متداول و سنتی در بین هنرجویان اصلا نمی تواند به عنوان یک روش آموزشی صحیح با بازدهی مناسب باشد.
با همکاری و مشارکت با کارگاه های تولیدی محلی خصوصی، نمی توانید به طور کامل و با سرعت قابل قبول به هدف مورد نظرتان دست یابید. در این روش آموزشی، برای دریافت حداقل اطلاعات ورودی و یادگیری اصول کار با چوب زمان بسیار زیادی صرف می شود. در این روش برای کسب اطلاعات مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه نجاری ممکن است روزها و هفته ها را با کار های تکراری از دست بدهید. به طور مثال، ممکن است یک شابلون خاص به دستگاه بسته شده باشد و یک مرحله از برشکاری به صورت مداوم و طولانی انجام شود؛ یا هر کار دیگری مثل رنده کردن و مونتاژ کاری به همین روش در زمان طولانی و بدون داشتن نکته های آموزشی خاصی انجام گردد که این روش با حداقل بازدهی همراه خواهد بود.
با یادگیری نجاری از طریق این روش اگرچه تخصص و تجربه شما روی یک ابزار یا یک مرحله از کار بالا می رود، اما برای یادگیری تمام قلق های کار با چوب مطمئنا نیاز به صرف سال ها زمان و انرژی خواهد بود. اما مشکل بزرگ تر این است که با توجه به فعالیت این کارگاه ها در حوزه مشخص و محدودی از صنایع چوب، احتمالا هیچ گاه این اتفاق رخ ندهد. پس با توجه به این دلایل، یادگیری نجاری به این روش سنتی جهت راه اندازی کارگاه، به هیچ عنوان بهینه و موثر نیست و توصیه نمی شود.
یک مشکل فرهنگی بزرگ و قابل توجه در اکثر کارگاه های خصوصی وجود دارد و آن مشکل این است که محیط کارگاه از لحاظ فرهنگی، به هیچ عنوان آمادگی پذیرش یک کارآموز را ندارد. اگر این مشکل از طرف صاحب کارگاه هم به وجود نیاید، به احتمال زیاد از طرف کارگران کارگاه این مشکل به وجود خواهد آمد. به طور کلی شدت بروز چنین مشکلی در کارگاه های خصوصی برای کارآموزان خانم بیشتر مشاهده می شود.
مشکلات فرهنگی اشاره شده در این روش آموزشی فقط مختص کارگاه های تولیدی نیست و در تمام بخش های جامعه دیده می شود و منظور این نیست که بگوییم تمام کارگاه ها وضعیت فرهنگی بدی دارند. به عنوان مثال شبیه این موارد را اکثر آقایانی که به خدمت سربازی رفته اند تجربه کرده اند. به طوری که حضور یک فرد جدید برای کسانی که قبل از او در محیط سربازی حضور داشته اند غیر قابل قبول است و با ادبیاتی که اکثرا می دانید مورد اهانت قرار می گیرند. البته همیشه در این روش آموزشی استثنا هم وجود دارد و در همین کارگاه های خصوصی هم افراد دلسوز با کادری علاقمند به آموزش وجود دارند که برای پیشرفت دیگران تلاش می کنند. اما باید صادقانه بگوییم که تعداد این افراد و این گونه کارگاه ها خیلی کم است.
کارکردن تمام وقت با حقوق در کارگاه های خصوصی نجاری:
روش دیگر برای یادگیری هنر نجاری حضور مداوم و مستمر در کارگاه های خصوصی است؛ البته نه بصورت کارآموز بلکه به صورت یک فعال حقوق بگیر. مهم ترین عیب این روش این است که به هیچ عنوان از لحاظ زمانی به دلایلی که در ادامه گفته می شود توجیه ندارد.
این روش علاوه بر داشتن معایب حالت اول یادگیری نجاری، یک عیب مهم و قابل توجه دیگری هم دارد و آن هم این که کارفرما به دلیل پرداخت دستمزد، هیچ دلسوزی برای آموزش همه جانبه در بخش های مختلف ندارد. اگر در روش قبل می توانستیم با پیدا کردن افراد دلسوز و موفق به هدف خود برسیم، در این حالت دیگر کور سوی امیدی هم وجود نخواهد داشت. دلیل این مدعا این است که یکی از شکایات متداول از سوی کسانی که در محیط های این چنینی برای امرار معاش و بصورت حقوق بگیر کار می کنند شکایت می کنند که چرا فقط در یک قسمت خاص در طول ماه ها و سال ها به کار گرفته می شوند. در حالی که اکثرا بر خلاف این حالت می خواهند در تمام بخش های تولید حضور داشته باشند و تمام مراحل کار را یاد بگیرند. اما این روش برای کارفرما یا مدیران از لحاظ راندمان کاری قابل قبول نیست و بازدهی کافی را ندارد.
مثلا کسی که در یک کارگاه یا کارخانه تولیدی به وسیله ماشین پوست کار پرداخت انجام می دهد، همیشه در همین قسمت به کار گرفته می شود و وارد بخش رنگ کاری یا تولید نمی شود چون سریع ترین و باکیفیت ترین فرد کارگاه در این بخش است. بنابراین صاحب کارگاه این تغییر جایگاه را یک اشتباه استراتژیک می داند. زیرا برای صاحب کارگاه صرفه اقتصادی ندارد که نیرو ها را در قسمت های مختلف به کار گیرد و سرعت تولید خود را پایین بیاورد. پس ذاتا این روش آموزش نجاری برای راه اندازی کارگاه نجاری هم تجربه و تخصص کامل را به هنرجو نمی آموزد و ممکن است شما چند سال پیاپی، با یک ابزار خاص کار کنید و حتی دست به ابزارهای دیگر هم نزنید. البته لازم به ذکر است که در این حالت، بازدهی و تخصص شما در کار کردن با یک ابزار خاص بالا می رود و این یک نکته قابل توجه است ولی عدم صرفه برای کارفرما در جابجایی شما را به دنبال دارد.
لازم به ذکر است که قوی ترین و حرفه ای ترین پروژه های اجرا شده در صنعت چوب کشور در همین کارگاه ها و کارخانه های خصوصی که مورد نقد قرار گرفتند انجام می شود که خروجی و کیفیت کار بسیار بالایی دارند. کارگاه ها و کارخانه های خصوصی که بدون بهره برداری از امکانات دولتی با راندمانی بسیار بالا در حال فعالیت هستند و بیشتر از شرکت های دولتی پر سر و صدا که از امکانات دولتی استفاده می کنند بازدهی دارند. در کل باید گفت که این مراکز فعال خصوصی، برای آموزش فضای مناسبی ندارند چون اساسا با این هدف بنا نشده اند.
بعد از بررسی دو روش اول به این نتیجه رسیدیم که برای یادگیری کامل و اصولی هنر نجاری اصلا نباید نگران نبود یک کارگاه فعال در اطرافمان باشیم. چون اساسا بهترین و سریع ترین راه آموزش این روش ها نیستند و تنها در صورت نبود روش های آموزشی که در ادامه به آن می پردازیم باید به فکر حضور در چنین کارگاه هایی باشید که از اساس هدفشان آموزش نبوده است.
کلاس های فنی و حرفه ای کوتاه مدت دولتی و سازمانی نجاری:
راه حل بعدی که برای یاد گیری هنر نجاری و راه اندازی کارگاه نجاری به ذهن می رسد، حضور در کلاس های کوتاه مدت، بلند مدت یا ادواری سازمان فنی و حرفه ای است. البته اگر سن شما اجازه دهد حضور در هنرستان های فنی و حرفه ای هم یکی دیگر از گزینه های پیش رو است که همگی معایب و مزایای خود را دارند.
مدرکی که در پایان دوره های آموزشی این مراکز داده می شود از اعتبار خوبی برخوردار است و یکی از مزایای آن به شمار می آید. در هنگام اخذ جواز کسب هم به این مدارک نیاز دارید ولی برای فعالیت در بخش خصوصی، این مدارک خیلی مورد توجه و با ارزش نیست و برای استخدام در شرکت ها و کارگاه های خصوصی، باز هم باید از فیلتر تاییدی آن ها عبور کنید.
در کل ایرادی که به این سبک و روش ها وارد است این است که از لحاظ بار فنی و آموزش هنر کار با چوب، با وجود اینکه در بعضی از مراکز از حضور اساتید پر تجربه و کار بلد بهره گرفته می شود اما به خاطر مسائل اداری و مشکلات موجود در این زمینه هیچ دلسوزی برای هنرجویان و کارآموزان این مراکز انجام نمی شود و خروجی با ارزش و مورد اطمینانی برای شرکت های خصوصی به همراه ندارد. برای استخدام در شرکت های خصوصی، دیگر دوران داشتن مدرک و ورود از این طریق تمام شده و داشتن مهارت است که ارزش دارد و تعیین کننده خواهد بود.
در بعضی از مراکز آموزشی، حضور اساتید و مربیان کار بلد از نقاط قوت آن ها به شمار می آید. به علاوه امکانات و تجهیزات و متریال مصرفی مورد نیاز، در دسترس و خیلی خوب و کامل است؛ به طوری که بسیاری از ابزارآلات و ماشین آلاتی که در این مراکز موجود هستند آرزوی فعالان بخش خصوصی است. اما مانند موارد دیگری که در کشور ما دولتی است و بازدهی خوبی ندارد در این مراکز هم کار به همین منوال است و خروجی دانش پژوهان اصلا با امکانات و تجهیزات موجود در این مراکز آموزشی قابل قیاس نیست.
حقیقت امر این است اگر چه این مراکز فعال هستند و گاها اساتید خوبی دارند و بعضا موارد موفق و چشم گیری هم در کارنامه آن ها وجود دارد، اما خروجی آن ها به هیچ عنوان با امکاناتی که در اختیار دارند و رسالتی که بر دوش آن ها است، مطابقت ندارد. در این مراکز، دوره های مختلف بلند مدت و آموزش های مکرر ادواری در هر رشته برگزار می شود؛ اما دوره های ادواری اکثرا فرمالیته و صرفا برای گرفتن مدرک برگزار می شود و در کلاس های بلند مدت هم محتوای که می توان در یک هفته ارائه کرد را در سه ماه ارائه می کنند.
البته لازم به ذکر است مواردی هم وجود دارند که با استاندارد بالا کار می کنند و در زمینه آموزش موفق هستند. همچنین اساتید دلسوزی وجود دارند که هنر جویان آن ها در المپیادهای بین المللی رتبه های خوبی به دست می آورند؛ اما موفقیت این افراد اکثرا به خاطر توانایی فردی خودشان است و این سازمان ها و هنرستان ها هستند که از اعتبار این افراد به نفع خود استفاده می کنند.
یکی از مصادیق مشکلات اشاره شده در بالا، که مکررا هم مشاهده می شود این است که به عنوان مثال فردی در این سیستم مدرک درودگری درجه دو را می گیرد و مجددا در کلاس های بلند مدت درودگری درجه یک شرکت می کند و موفق به کسب مدرک معتبر درودگری درجه یک نیز می شود، ولی برای حضور در یک گارگاه معمولی نجاری و انجام کارهای محوله دچار مشکلات زیادی می شود؛ در حالی که مدرک درجه یک درودگری را هم یدک می کشد اما تقریبا هیچ چیزی در این زمینه یاد نگرفته است!
مورد دیگری که باعث تاسف است این است که یکی از فعالان این رشته که به خاطر دغدغه های شخصی در زمینه آموزش هنرجویان فعال و علاقمند بوده است در دوره کابینت سازی به خاطر سرعت ارائه اطلاعات مورد بازخواست قرار گرفته که چرا انتقال مقدار مطلبی که باید سه ماه طول بکشد را در یک جلسه به هنرجویان آموزش داده است. در حالی که زمان لازم برای انتقال این میزان محتوا همین یکی دو جلسه بوده و به خاطر عملکرد غلط مقام ارشد و به طور کلی رویکرد سازمان باید سه ماه به طول بیانجامد!
هنرستان های فنی و حرفه ای و دانشگاه های دولتی و آزاد نجاری :
این روش، برای راه اندازی کارگاه نجاری بسیار پر زحمت و زمانبر است. اما در عین حال می توان گفت که یکی از بهترین و کاملترین روش ها برای کسب علم و مهارت کار با چوب می باشد. اگر سن شما اجازه می دهد می توانید در کلاس های فنی حرفه ای آموزش و پرورش ثبت نام کنید و در این مقطع تحصیلی دیپلم بگیرید. بعد از آن می توانید از این مسیر، پله های پیشرفت را طی کنید و در دانشگاه های معتبر مدرک صنایع چوب یا مهندسی سازه های چوبی بگیرید و تا مقطع دکتری پیش بروید. به این ترتیب معلومات شما در زمینه کار با چوب و صنایع مرتبط با این رشته بسیار بالا می رود و با پای نهادن در هر شاخه از آن می توانید تحصیلات خود را به سطح بالایی برسانید.
امکانات و تجهیزات هنرستان ها و دانشگاه ها هم امکانات مناسبی است. این امکانات خیلی به روز نیست اما این مراکز شرایط کارگاهی خوبی دارند و در کل کامل هستند. اما ایرادی که به این سیستم وارد است این است که چنین مراکزی برای کسانی مفید است که بیشتر به موارد علمی و آکادمیک حوزه چوب علاقه دارند. معمولا بار فنی کارگاه های آموزشی دانشگاه ها پایین است و باید دغدغه شخصی افراد باشد تا بتوانند با پیگیری خود و استفاده از اساتید و سرفصل های موجود توان فنی خود را بالا ببرند. مشکل دیگری که از نزدیک مشاهده و لمس کرده ایم این است که اگر هم از حضور اساتید زحمت کش و دلسوز بهره برده شود و از تجربه آن ها استفاده گردد، معمولا به خاطر کمبود مواد اولیه در دسترس دانشجویان، ساخت و تمرین شاخه های مختلف این هنر امکان پذیر نمی باشد.
گاهی اوقات در رابطه با همین کمبود مواد اولیه مواردی تجربه شده است که مشکل بسیار بزرگی بوده و درد بزرگی برای نظام آموزشی کشور است. گاها کمبود مواد اولیه باعث اختلال در روند آموزش و توقف اساتید مجرب و دانشجویان شده است. به عنوان مثال در دوره مدیریت فردی در یکی از دانشگاه های موفق و فعال تهران، در کارگاه این دانشگاه، در ترم آموزشی، اساتید این کارگاه مجبور بودند غذای خود را برای وعده ناهار در داخل دفتر کارگاه درست کنند! زیرا به خاطر کمبود بودجه، ناهار اساتید حذف شده بود. حالا استادی که با سال ها تجربه باید تمرین های مختلف را برای آموزش و افزایش مهارت دانشجویان طراحی می کرد مجبور بود از ساعت 11 ظهر مشغول به درست کردن ناهار در داخل دفتر کارگاه می شد.
اما با وجود این مشکلات و کمبودها سرانجام بعد از حدود یک دهه تحصیل، از لحاظ فنی و مهارتی، ورودی های شما چند برابر بیشتر از دوره های کوتاه مدت سازمان فنی حرفه ای خواهد بود. اما بیشتر بر روی موارد تئوری و آکادمیک چوب تسلط خواهید داشت تا بحث عملی کار با چوب.
کلاس های کوتاه مدت و بلند مدت خصوصی نجاری:
برای راه اندازی کارگاه نجاری بی شک بهترین، سریع ترین و کم هزینه ترین راه، حضور در کارگاه های آموزشی خصوصی است. البته به این شرط که این کارگاه ها حتما از لحاظ کیفیت آموزشی و خروجی نهایی کلاس ها مورد بررسی قرار گیرند تا از استانداردهای لازم و ضروری برخوردار باشند تا بعد از حضور در این کلاس ها و پایان دوره های آموزشی، زمان و سرمایه شما به هدر نرود.
در طرف مقابل کارگاه های خصوصی باید با مشخص کردن سرفصل های آموزشی و روند آموزشی دوره، دید کاملی را به مخاطبان بدهند و ملزم به رعایت و اجرای کامل سرفصل هایی که معرفی کرده اند باشند. این ویژگی ضروری، متاسفانه اکثرا در کلاس های موجود اصلا رعایت نمی شود و علاقمندان بدون اطلاعات کافی در دوره های مذکور شرکت می کنند بدون اینکه دقیقا بدانند که قرار است چه دستاوردی از این دوره های آموزشی داشته باشند. از جمله این دوره ها می توان به دوره های یک روزه با شهریه های نسبتا بالا بدون ارائه سرفصل های دوره، در اختیار گذاشتن جزوه های آموزشی کمکی و پشتیبانی بعد از حضور در دوره اشاره کرد که در حال برگزای است.
این مشکل به خاطر نبود یا کمبود کلاس های آموزشی معتبر اتفاق افتاده است. به طوری که علاقمندان به یادگیری هنرهای مربوط به صنعت چوب، مجبور به حضور در این کلاس های کم کیفیت می باشند. اما نکته امیدوار کننده این است که انجام آموزش های ناقص و برگزاری کلاس هایی از این دست، خیلی به طول نمی انجامد و در ادامه با پیشرفت و آگاهی مردم در زمینه استانداردهای ضروری و اولیه کلاس های آموزشی خصوصی، روند آموزش روز به روز بهتر خواهد شد. همچنین به تدریج محتوای کم ارزش جای خود را به محتوای درجه یک و با ارزش خواهد داد و روز به روز با افزایش آگاهی علاقمندان کیفیت دوره های آموزشی افزایش می یابد.
بعد از معرفی 4 روش آموزشی قبلی و بررسی مزایا و معایب آن ها مهم ترین مزیت روش پنجم را بررسی می کنیم. در این روش، یک مزیت بسیار عالی و تاثیر گزار وجود دارد و آن مزیت این است که می توانید هر یک از شاخه های این هنر قدیمی را که علاقه دارید انتخاب کنید و تصمیم بگیرید که در کدامیک از این هنر ها و در چه سطحی قصد گذراندن دوره را دارید. به این ترتیب با حضور در کارگاه های آموزشی با کیفیت، حداکثر بازدهی را به دست می آورید. انواع هنرهای چوبی که می توانید دنبال کنید مثل درودگری، معرق، منبت، حجم تراشی یا پیکر تراشی، سوخته نگاری، درب و پنجره سازی، ساخت پله های ساده و قوسی، ساخت خانه های چوبی، تلفیق چوب و رزین برای ساخت لوازم تزئینی، ساخت آلاچیق و پرگولا، خراطی، رنگ کاری و غیره… وجود دارند که با انتخاب هدف درست می توانید خیلی سریع تر و راحت تر به نتیجه برسید.
فرقی نمی کند که به کدام یک از این هنرهای چوبی علاقه دارید و قصد فعالیت در آن را دارید. ضروری ترین، بهترین و بهینه ترین راه برای راه اندازی کارگاه نجاری این است که اصول کارگاه نجاری مقدماتی را یاد بگیرید، تا بتوانید با کسب اطلاعات لازم، با نحوه آماده کردن مواد اولیه برای شروع به کار هر یک از این هنرها آشنا شوید.
بعد از بررسی روش های موجود، از نظر ما بهترین راه برای شروع کار با چوب و یادگیری انواع هنرهای چوبی گذراندن کارگاه نجاری مقدماتی و بعد از آن انتخاب شاخه هنری مد نظرتان و پیدا کردن کلاس های معتبر و موفق است.
برای شروع کار در این حرفه و یادگیری هنر کار با چوب، کامل ترین و سریع ترین راه حضور در کلاس هایی است که با علم دانشگاهی و تجربه عملی توام شده باشد و مدرس دوره نیز با علاقه اقدام به آموزش این هنر کرده باشد. نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد این است این کلاس ها باید سر فصل های آموزشی ارائه دهند. در گام بعدی این سرفصل های آموزشی باید توسط شما بررسی شود که علم شناخت چوب، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی چوب، آشنایی با انواع هنرهای چوبی، آشنایی با ابزار آلات ضروری و تخصصی هر هنر و حفاظت و بهداشت فردی و صنعتی از موارد موجود در سرفصل های آموزشی باشد، تا سرفصل های آموزشی ضروری و کاربردی آموزش اصول نجاری مقدماتی بیان شده باشد.
شما در دوره آموزشی خصوصی این آزادی را دارید در دوره های بلند مدت و کاربردی برای افزایش تجربه کاری تان شرکت کنید و یا در صورت عدم امکان حضور در کلاس های بلند مدت می توانید از دوره های آموزشی کوتاه مدت استفاده کنید. برای آشنایی بیشتر با این رشته و انتخاب بهتر هدف برای ادامه راه حتما درباره هنر کار با چوب تحقیق کنید تا در ادامه راه در اثر تغییر هدف زمان را از دست ندهید.
بعد از کسب آموزش در این رشته و آشنایی با اصطلاحات و موارد ایمنی و فنی این رشته، نوبت به تاسیس کارگاه نجاری می رسد. برای راه اندازی کارگاه نجاری باید بررسی شود که کارگاه مورد نظر که می خواهید تاسیس کنید خانگی است یا حرفه ای و اینکه در چه زمینه ای قصد فعالیت دارید. مثلا تجهیزات مورد نیاز برای کارگاه معرق کاملا با درب و پنجره سازی یا خراطی متفاوت است که باید به آن توجه شود. فضای مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه نجاری هم کاملا به هدف ما بستگی دارد.
مورد دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد این است که هدف شما از انجام کار هنری چوبی، کار پاره وقت است یا اینکه می خواهید به صورت حرفه ای و برای کسب درآمد این کار را انجام دهید. با توجه به این موارد این ابعاد می تواند از 6 متر مربع به بالا باشد که کاملا به نوع کار بستگی دارد.
در ادامه مطلب موارد کلی در مورد راه اندازی کارگاه نجاری که باید به آن توجه گردد عنوان می شود تا در آموزش های بعدی در وودیانو به صورت جداگانه و تخصصی روی هر یک از هنرهای مربوط به چوب متمرکز شویم. حال به ترتیب به نحوه راه اندازی کارگاه نجاری خانگی و کارگاه نجاری حرفه ای می پردازیم.
راه اندازی کارگاه نجاری خانگی:
بعد از راه اندازی کارگاه نجاری می توان هنرهایی مثل درودگری، معرق، منبت، سوخته نگاری، پیکر تراشی، دکوراسیون و … را کار کرد و از این طریق حتی برای امرار معاش و کسب درآمدهای خوب هم استفاده کرد. به عنوان مثال در ایران افرادی هستند که با صادرات فریم عینک تمام چوب یا قنداق زینتی برای اسلحه های گران قیمت درآمدهای بسیار بالایی دارند که گاها کارگاه های آن ها حتی زیر 10 متر مربع است. به طور کلی، اصولی که برای راه اندازی کارگاه خانگی باید رعایت کنید از قرار زیر است:
فضای مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه نجاری خانگی
ابزارهای مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه خانگی
ایمنی و بهداشت در کارگاه نجاری خانگی
برق کشی استاندارد در کارگاه نجاری خانگی
فضای مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه نجاری خانگی:
فضای مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه نجاری خانگی از 6 متر مربع به بالا فضای قابل قبولی است که البته امروزه با توجه به آپارتمانی بودن مناطق شهری امکان داشتن چنین کارگاهی خیلی سخت و دشوار است. در صورت راه اندازی یک چنین کارگاهی، برای همسایه ها مشکل ایجاد می شود و باید شاخه هایی از هنر چوب را برای این گونه کارگاه ها انتخاب کنید که مشکل ساز نباشند. اما اگر شرایط مناسب برای راه اندازی کارگاه را دارید حتما اتاق یا به عبارت بهتر کارگاه خود را عایق صدا کنید، تا مزاحمت کمتری برای اطرافیان خود ایجاد کرده باشید. اما در کل در طول این آموزش منظور ما از کارگاه خانگی یک اتاق از آپارتمان نیست و بیشتر منظور ما، خانه های شخصی است که یک اتاق یا زیر زمین و یا قسمتی از پشت بام را به این منظور اختصاص داده اند که این موارد به غیر از تهران و مابقی شهر های بزرگ در بقیه مناطق ایران بیشتر در دسترس است.
ایمنی و بهداشت در کارگاه نجاری خانگی:
حتما باید دقت داشته باشید که در مرحله راه اندازی کارگاه نجاری خانگی، باید اصول بهداشتی صنعتی و موارد ایمنی مخصوص این نوع کارگاه ها را حتما رعایت کنید تا در طول کار با چوب دچار مشکل نشوید. به طور مثال در یک کارگاه خانگی حتما باید از تهویه مناسب استفاده کنید تا از کوچک بودن فضا و وجود گرد و غبار آسیب نبینید. همیشه وجود گرد و خاک در فضای کارگاه علاوه بر ضرر هایی که برای بدن دارد، دید و تمرکز را نیز کم می کند. رعایت این نکته در کارگاه خانگی ضرورت بیشتری دارد و به علت کوچک بودن فضا و غلظت بیشتر گرد و خاک باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. همچنین دقت شود که از نور مناسب برای روشن کردن کارگاه استفاده کنید تا به این ترتیب هم خطرات ناشی از کمی نور را کم کنید هم اینکه با ایجاد نور مناسب خستگی چشم ها رو به تاخیر بندازید و در کل بازدهی رو بالا ببرید.
در یک کارگاه خانگی به نسبت یک کارگاه بزرگ، بیشتر به فضایی برای قرار دادن ابزار آلات خود نیاز دارید که می توانید از قفسه های دیواری برای جبران کمبود فضا استفاده کنید. به غیر از وسایل ایمنی متداول مثل عینک، ماسک، لباس کار مناسب و گوشی حتما یک آینه بر روی دیوار در کنار جعبه کمک های اولیه داشته باشید تا در صورت نیاز از آن استفاده کنید. در جعبه کمک های اولیه علاوه بر لوازم ضروری حتما اشک مصنوعی برای شستشوی چشم را در نظر بگیرید تا در صورت بروز مشکل و ورود شی خارجی، برای خارج کردن از این وسایل استفاده کنید.
ابزارهای مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه نجاری خانگی:
ابزارهای مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه نجاری خانگی عبارتند از انواع ابزار اندازه گیری، برشکاری دستی، مونتاژ، چسب چوب و دوبل های چوبی، اره فارسی بر، اره چکشی، اره دیسکی، دریل، پیچ بند، انواع ابزار نصب مثل گیره و تنگ دستی، ابزار ایمنی شخصی، کپسول آتش نشانی، پمپ باد کوچک، شلنگ باد، تفنگی باد، میخ کوب و منگنه کوب، ماشین پوست، دستگاه سمباده لرزان، ابزار پرداخت، انواع سمباده. البته بسته به نوع کار شما، ممکن است از بعضی از این ابزارها استفاده کنید ولی در کل داشتن این ابزارها برای راه اندازی کارگاه نجاری خانگی ضروری است.
برق کشی استاندارد در کارگاه نجاری خانگی:
در چنین فضاهایی که مخصوص راه اندازی کارگاه نبوده و تغییر کاربری داده است، تغییر سیم کشی و قرار دادن کلید و پریزهای جدید باید با رعایت اصول ایمنی انجام شود. در این مرحله از کار حتما از کابل برق با مقاومت بالا برای استفاده به عنوان سیم سیار استفاده کنید که وقتی روی زمین قرار می گیرد با کوچکترین برخوردی آسیب نبیند و خطری را برای شما در پی نداشته باشد.
همچنین برای محافظت از سیم های رو کاری که بعدا بر روی دیوار برای اضافه کردن کلید یا پریز یا روشنایی کشیده می شود از پوشش محافظ استفاده شود تا در اثر برخورد چوب ها وسایل تکیه داده شده به دیوار تخریبی در سیم ها ایجاد نشود. دقت داشته باشید حتما از کلید و پریز های صنعتی استفاده کنید. سر راه ورودی برق اصلی به کارگاه از فیوز محافظ جان استفاده کنید تا در صورت بروز مشکل در هر مرحله از کار خطری شما را تهدید نکند. حتما داخل کلید و پریز ها در دوره های زمانی مشخص با باد تمیز شود تا از ایجاد اتصالی جلوگیری گردد. یکی از بیشترین دلایل آتش سوزی کارگاه های نجاری که از سوی سازمان آتش نشانی اعلام شده است اتصالی برق است که با انجام این کارها می توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید.
آموزش نجاری بانوان:
وقتی صحبت از نجاری و به طور کلی هنرهای چوبی به میان می آید ناخودآگاه خیلی از افراد این حرفه را یک کار مردانه و سنگین می پندارند؛ ولی به تجربه دیده ایم که عشق و علاقه به هنرهای چوبی جنسیت نمی شناسد! شاید علت این موضوع این باشد که نجاری و فعالیت در زمینه هنرهای چوبی قبل از اینکه یک شغل باشد باید گفت که یک هنر است و هنر زن و مرد نمی شناسد!
اما سوال اینجاست که واقعا خانم ها می توانند نجاری یاد بگیرند؟ آیا بانوان هم می توانند در زمینه هنرهای چوبی فعالیت کنند و دست سازه های چوبی خودشان را بسازند؟ پاسخ به این سوال در یک جواب کلی نهفته است و آن هم اینکه هنرهای چوبی آنقدر گسترده و متنوع هست که تقریبا پاسخگوی تمام نیازها و سلایق است. بانوان نیز می توانند با یادگیری صحیح اصول نجاری و کار با چوب و ابزارها شروع به ساخت وسایل چوبی مورد علاقه خود کنند. حتما شما هم در وب سایت ها و یا شبکه های اجتماعی خارجی بانوان زیادی دیده اید که به طور حرفه ای در این زمینه مشغولند! پس اگر دیگران توانستند شما هم می توانید. تنها نکته حائز اهمیت در نجاری مخصوص بانوان این است که شیوه کار از پایه آموخته شود و به مرور و با تمرین و تکرار به تسلط بالایی در یادگیری هنرهای چوبی رسید.
بانوان با گذراندن دوره های نجاری و یادگیری اصول کار در هنرهای چوبی می توانند کارگاه خانگی خودشان را راه اندازی کنند و حتی در صورت علاقه آن را در ابعاد بزرگ تر نیز پیگیری کنند. ساخت انواع وسایل دکوراتیو چوبی از آن دست کارهایی است که برای شروع می تواند یک گزینه ایده آل برای بانوان باشد. وسایلی که در عین سادگی، زیبایی و کاربرد زیادی در دکوراسیون منازل دارد و از نظر درآمدزایی هم می تواند ایده آل باشد.
راه اندازی کارگاه نجاری حرفه ای:
در مرحله راه اندازی کارگاه نجاری حرفه ای، علاوه بر هنرهایی که برای کارگاه خانگی نام برده شد می توان شاخه های دیگر این هنر و صنعت را هم نام برد که به فضای بیشتری برای فعالیت نیاز دارند و نمی توان با داشتن کارگاه های خانگی این کارگاه ها را برپا کرد.این هنر ها عبارتند از: ساخت آلاچیق، پرگولا، پله چوبی، کابینت تمام چوب، خانه چوبی، مبل سازی و … که همگی به کارگاه هایی بزرگ تر از یک کارگاه خانگی نیاز دارند. اصولی که برای راه اندازی کارگاه حرفه ای باید رعایت کنید از قرار زیر است:
فضای مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه نجاری حرفه ای
ایمنی و بهداشت در کارگاه نجاری حرفه ای
ابزار مورد نیاز برای تجهیز کارگاه نجاری حرفه ای
اصول برق کشی کارگاه نجاری سه فاز و یک فاز در کارگاه حرفه ای
فضای مورد نیاز برای کارگاه نجاری حرفه ای:
برای راه اندازی کارگاه نجاری حرفه ای با توجه به نوع تولیدی که می خواهیم انجام بدهیم به فضای مشخصی نیاز داریم. در کل برای راه اندازی این قبیل کارگاه ها به فضای حداقل 50 متر مربعی نیاز داریم تا بتوانیم هنرهای نام برده شده را کار کنیم. از متراژ کوچک تر از 50 متر مربع هم می شود کار را شروع کرد که خیلی زیاد به نوع کار مد نظر بستگی دارد. همچنین باید دقت داشته باشید که ارتفاع سقفی که در این نوع کارگاه ها نیاز دارید بسته به کار مد نظرتان متغیر است و باید مورد توجه قرار گیرد. اگر قصد ساخت سازه های مربوط به دکوراسیون داخلی را دارید سقف 3 متری کافی است و اگر قصد ساخت سازه های فضای باز مثل آلاچیق، پرگولا و یا از آن بالاتر خانه چوبی را دارید حتما به ارتفاع سقف بیشتری نیاز دارید.
البته موارد مهم تری مثل عرض و ارتفاع درب ورودی کارگاه برای عبور راحت تر متریال مصرفی، فضای مورد نیاز برای ماشین آلات سبک و سنگین و … هم مهم است که سعی می کنیم در آموزش های بعدی توضیحاتی در این زمینه در اختیارتان قرار دهیم.
برای نگهداری از چوب و ام دی اف و دیگر متریال مورد نیاز در کارگاه هم باید اصول فنی و تجربی رعایت شود و فضای مناسب برای نگهداری از آن ها در نظر گرفته شود. به این ترتیب در مراحل مختلف کار سرعت پیشبرد پروژه ها کم نمی شود. تعیین فضا برای نگهداری متریال هم به نوع کار کارگاه بستگی دارد. حیطه فعالیت کارگاه هرچه گسترده تر باشد فضای مورد نیاز برای نگهداری متریال هم بیشتر مورد نیاز است. مثلا اگر از چوب روسی در متراژ زیاد استفاده می کنید، باید حتما از هانگار (محلی مسقف با قابلیت گردش هوا و کف پوش مناسب) برای نگهداری چوب ها استفاده کرد تا با اصول صحیح خشک شوند و قابل استفاده باشند و تنشی در آن ها ایجاد نشود.
ایمنی و بهداشت در کارگاه نجاری حرفه ای:
برای راه اندازی کارگاه نجاری حرفه ای علاوه بر مواردی که در کارگاه خانگی باید رعایت شود اصول دیگری هم وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد تا هم سرعت کار شما بالا برود و هم اینکه خطری شما را تهدید نکند. در این بخش رعایت تمامی موارد ذکر شده در قسمت کارگاه خانگی الزامی است.
در یک کارگاه نجاری حرفه ای شما با توجه به ابعاد کارگاه و نوع فعالیت، حداقل به دو عدد کپسول آتش نشانی احتیاج دارید که با افزایش متراژ و وسعت کارگاه می توانید برای امنیت بشتر به تعداد آن ها اضافه کنید. در روش های بهتر و ایمن تر می توان از سیستم های هوشمند اطفای حریق استفاده کرد که باتوجه به هزینه بالاتر آن باید با بررسی بیشتری مورد توجه قرار گیرد. البته لازم به ذکر است که علاوه بر کپسول آتش نشانی معمولی برای خاموش کردن آتش ناشی از چوب، باید حتما یک کپسول آتش نشانی CO2 برای خاموش کردن آتش ناشی از اتصالی برق هم در نظر گرفته شود.
جعبه کمک های اولیه، اشک مصنوعی، موچین، ناخن گیر و سوزن که باید همگی استریل باشند برای مواقع مورد نیاز در نظر گرفته شود تا خدایی ناکرده در صورت بروز مشکل همه مواردی که به آن نیاز دارید موجود باشد.
حتما در هنگام کار با ماشین آلات از شابلون های محافظتی استفاده کنید و اگر موجود ندارید این شابلون های مهم را بسازید و در قسمتی مشخص در کارگاه نگهداری کنید تا از آن ها در مواقع نیاز استفاده کنید.
به مرور کارگاه را تجهیز کنید. اگر مالک هستید حتما سیستم مکنده مرکزی را برای هر دستگاه ایجاد کنید. اگر امکان کانال کشی در زمین را ندارید مسئله خاصی نیست و می توانید از مکنده های پرتابل استفاده کنید و در مواقع مورد نیاز بر روی هر دستگاه جابجا کنید. البته اکثر کارگاه ها از همین روش استفاده می کنند و مشکلی خاصی هم برای آن ها به وجود نمی آید.
در قسمت های مختلف کارگاه، لوله کشی مناسب را برای استفاده از کمپرسور باد قرار دهید تا در هنگام استفاده از آن، نیازی به کشیدن شلنگ برای انتقال باد به محل مورد نظر نداشته باشید. البته نکات زیادی در این قسمت وجود دارد که باید مفصل تر مورد توجه قرار گیرد و این موارد ذکر شده تنها بخشی از نکات ضروری است که باید مورد توجه قرار گیرد.
ابزار مورد نیاز برای تجهیز کارگاه نجاری حرفه ای:
ابزار ضروری مورد نیاز برای راه اندازی کارگاه نجاری حرفه ای علاوه بر ابزارهای ذکر شده برای کارگاه خانگی عبارتند از: کمپرسور باد از 10 لیتر به بالا، رنده، گندگی، اره میزی، پنل بر، فارسی بر، کُم کَن، دریل ستونی، اره فلکه و غیره که بنا به نیاز می توان از همگی یا تعدادی از آن ها استفاده کرد. این ابزارها باید به صورت دوره ای سرویس شوند و تیغه های آن ها بعد از گذراندن ساعات کاری استاندارد تیز شوند تا در طول کار با آن ها کمتر دچار آسیب، خرابی و به همین خاطر توقف تولید کارگاه باشید. ابزارهای دیگری هم وجود دارند که در بخش لیست ابزار آلات نجاری به آن ها اشاره خواهد شد.
اصول برق کشی سه فاز و یک فاز در کارگاه نجاری حرفه ای:
برق کشی یکی از مهم ترین موارد در راه اندازی کارگاه نجاری حرفه ای است؛ چون در این بخش با برق سه فاز سر و کار داریم و خطر و اشتباهی اگر در این مرحله از کار به وجود بیاید دیگر قابل جبران نخواهد بود. این مورد را کسانی که با برخورد دو فاز بهم آشنا هستند کاملا درک می کنند. پس در این مرحله حتما انجام سیم کشی را به دست متخصص بسپارید تا به درستی و با صرف هزینه کمتر این کار انجام شود. تمامی مواردی که در بخش کارگاه خانگی به آن اشاره کردیم هم در این قسمت لازم الاجرا است.
در تجهیز و راه اندازی کارگاه نجاری حرفه ای چیدمان ماشین آلات مورد استفاده اهمیت فراوانی دارد، که باید در بهترین حالت ممکن نسبت به فضای در دسترس جانمایی شود. بعد از جانمایی و آماده سازی پریزهای سه فاز برای دستگاه های سه فاز و تک فاز هم به همین ترتیب جابجایی آن به سختی و با صرف هزینه انجام خواهد شد. پس بهتر است قبل از شروع سیم کشی این مورد رعایت شود. جانمایی صحیح دستگاه ها مخصوصا در کارگاه های بزرگ تر و کارخانه ها، خیلی با اهمیت تر است که با عنوان اصول راه اندازی کارخانه مورد تجزیه و تحلیل و بررسی قرار می گیرد. اجرای روش درست یا غلط راه اندازی کارگاه به شدت روی بازدهی موثر است.
لیست ابزارها و ماشین آلات مورد استفاده در کارگاه نجاری:
لیست ابزار دستی و برقی که برای راه اندازی کارگاه نجاری حرفه ای و خانگی مورد استفاده قرار می گیرد و ممکن است در هر مرحله از کار و با توجه به نوع کاری که دارید به آن ها احتیاج پیدا کنید به شرح زیر است:
لیست ابزار دستی کارگاه نجاری:
چکش، مغار، انواع مته برگی و آهنی و …
لیست ابزار اندازه برداری و اندازه گذاری کارگاه نجاری:
خط کش، نقاله، گونیا، پرگار، متر، خط کش تیره دار و …
لیست ابزار دستی برش و پرداخت کارگاه نجاری:
اره، رنده، اره پشت دار، لیسه، رنده بغل دوراهه و …
لیست ابزار برقی دستی کارگاه نجاری:
ماشین پوست، رنده، اره چکشی، اره دیسکی، دریل، پیچ بند و …
لیست ابزار مونتاژ کاری کارگاه نجاری:
گیره، بست کمربندی، تنگ دستی، پیچ دستی و …
لیست انواع چسب های چوب کارگاه نجاری:
چسب چوب، چسب یک دو سه، چسب گرم، چسب سیلیکون، چسب آهن، چسب ضد آب چوب و …
لیست انواع رنگ ها و حلال های مورد نیاز کارگاه نجاری:
سیلر، کیلر، نیم پلی استر، تمام پلی استر، رنگ روغنی و اکریلیک، همرنگی و شاپان، رنگ های روغنی گیاهی و …
لیست ماشین آلاتی که برای راه اندازی کارگاه نجاری حرفه ای و در معدود مواردی در کارگاه خانگی مورد استفاده قرار می گیرد و ممکن است در هر مرحله از کار و با توجه به نوع کاری که دارید به آن ها احتیاج پیدا کنید به شرح زیر است:
اره فلکه، اره میزی، کف رند، گندگی، فارسی بر، دستگاه 5 و 7 کاره، کم کنی، کم کن زنجیری، پنل بر، انواع تیغ تیز کن ها و …
انواع متریال مورد استفاده در کارگاه نجاری:
در یک کارگاه نجاری با توجه به نوع تولیدی که دارد از متریال های مختلفی استفاده می شود که پرکاربردترین آن ها عبارتند از:
چوب ماسیو، پلای وود، او اس بی، ام دی اف، اچ دی اف، ترمو وود، چوب پلاست، فایبر سمنت، نئوپان و …
انواع چوب:
اما به طور اختصاصی اگر بخواهیم در مورد چوب صحبت کنیم، چوب های زیادی با تنوع رنگ، جنس، مقاومت و قیمت وجود دارد که می توانیم از آن ها بسته به نیازمان استفاده کنیم.
حتما ببینید: انواع چوب: راهنمای جامع ۰ تا ۱۰۰
از جمله این چوب ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
لیست انواع چوب ها:
راش، توسکا، بلوط، افرا، نمدار، آکاژو، صنوبر، نراد، ممرز، آپیسه ا، سرخدار، اکومه، گابن، رز وود، تبریزی، سدر، سپیدار، ملچ، ایپه، گردو، گلابی، گیلاس، لیمو، ونگه، آبنوس، بالزا، ماهاگونی، انواع کاج، دارتالاب، آزاد، ون، اسپروس، لاریکس و …
در جدول زیر می توانید با انواع چوب های پهن برگ و سوزنی برگ بیشتر آشنا شوید:
لیست چوب های پهن برگ:
نام چوب به فارسی |
نام علمی چوب به انگلیسی |
آبنوس | Diospyros Spp. |
آکاژو آفریقایی | Khaya ivorensis |
آکاژو کوبا (ماهاگونی) | Swietenia mahagoni |
اکومه | Aucoumea klaineana |
افرای شبه چناری | Acer pseudoplatanus |
افرا (کرب) | Acer campestris |
افرا (کرکف) | Acer platanoides |
افرای قندی | Acer sacharum |
افرای شیردار | Acer leatum |
بلند مازو | Quercus castaneafolia |
بلوط | Quercus Pedonculata / Q. Sessiliflora |
توسکا | Alnus subcordata / Alnus glutinosa |
چنار | platanus orientalis |
راش ایران | Fagus orientalis |
راش اروپا | Fagus sylvatica |
زبان گنجشک (ون) | Fraxinus excelsior |
سپیدار | Populus alba |
غان | Betula Spp. |
گردو | Juglans regia |
گلابی | Pyrus communism |
ملچ | Ulmus compestris |
نمدار | Tilia rubra |
بارانک | Sorbus torminalis |
اقاقیا | Robinia Pseudoacacia |
انجیلی | Parrotia persica |
تبریزی | Populus nigra |
شمشاد | Buxus sempervirens |
زغال اخته | Cornu mas |
ممرز | Carpinus betulus |
عرعر | Ailantus glandulosa |
بید | Salix alba |
ساپلی | Entandrophragma |
صنوبر لرزان | Populus tremula |
زیتون | Olea europea |
عنبرسائل | Liquidambar styraciflua |
لیست چوب های سوزنی برگ:
نام چوب به فارسی |
نام علمی چوب به انگلیسی |
ارس ویرجینیا | Juniperus virginiana |
درخت لاله | Liriodendron tulipifera |
کاج مطبق | Araucaria angustifolia |
ماکوره | Dumoria heckelii |
لیمبا | Terminalia superba |
مرانتی | Shrea Spp. |
اکالیپتوس | Eucalyptus Spp. |
بالزا | Ochromea lagopus |
تک – تیک | Tectona grandis |
گایاک | Gvajacum officinale |
نراد (ساپن) | Abies pectinate |
آپیسه آ (نوئل) | Picea excels |
تاکسدیوم | Taxodium distichum |
سرخدار | Taxus bacata |
کاج الدار (کاج تهران) | Pinus eldarica |
کاج سیاه | Pinus nigra |
کاج پروتسیا | Pinus brutia |
کاج جنگلی | Pinus sylvestris |
سدر لبنان | Cedrus libanotica |
سرو خمره ای (نوش) | Thuja plicata |
لاریکس (ملز) | Larix europea |
زربین (سور) | Cupressus sempervirens |
معایب و آفات چوب:
در حین کار بر روی چوب ممکن است با مشکلاتی مواجه می شوید که در حین ساخت محصول نهایی، شما را دچار مشکل کند که از مهم ترین این موارد درصد رطوبت چوب است.
این قسمت بزودی تکمیل می شود.
ضرورت طراحی قبل از شروع ساخت پروژه:
بعد از بررسی و گذراندن تمامی این موارد می توان کم کم کار را شروع کرد و با تمرکز بر روی یک شاخه هنری از این هنر گسترده شروع به تجربه فردی کرد.
برای رسیدن به یک خروجی خوب با کمترین پرت مواد و زمان در گذشته از تکنیک ماکت سازی استفاده می شد که با بازی کردن و تقویت دید سه بعدی امکان ساخت یک محصول موفق را فراهم می کرد. اما امروزه یک راه حل سریع تر و کامل تر هم در درسترس است که علاوه بر ساخت ماکت یک به یک یا با مقیاس کوچک تر می توان از آن هم استفاده نمود که آن هم طراحی سه بعدی و استفاده از نرم افزار های طراحی است که معروف ترین آن ها عبارتند از اتوکد، اسکچاپ، تری دی مکس و …
که بی شک سریع ترین و راحت ترین آن ها برای شروع یادگیری طراحی سه بعدی اسکچاپ است که با دقت بسیار بالا و محیط کار بری بی نظیر آسان و منحصر به فرد امکان ایجاد یک طرح اولیه و رساندن آن به یک خروجی خوب را فراهم کرده است.
حتما ببینید: کلاس آموزش نجاری مقدماتی وودیانو
حتما ببینید: دوره های آموزش هنرهای چوبی وودیانو
حتما ببینید: دوره های آموزش هنرهای چوبی وودیانو
در پایان هر نظر و سوالی در این زمینه دارید با ما در میان بگذارید. ما مشتاقانه پاسخگوی تمامی سوالات و نظرات ارزشمند تان خواهیم بود.
توجه: برای نگارش این مطلب ساعت ها زمان صرف شده است. لطفا در هنگام استفاده از این مطلب حتما نام و لینک وب سایت وودیانو قرار داده شود. با تشکر.
منبع مطلب: به طور اختصاصی وب سایت وودیانو.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
30 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
خیلی کامل و عالی
کاش اگر کلاس خوب یا کارگاه هایی که حاضر هستند هنرجور بگیرن رو میشناسید همینجا معرفی میکردید.
ممنون از مطالب خوبتون
سلام…خوشحالیم که براتون مفید بوده…
به خاطر حجم بالای درخواست ها از سوی دوستان،ان شاالله به زودی در وودیانو کلاس های آموزش نجاری را برگزار خواهیم کرد و در آینده نزدیک سرفصل دقیق کلاس ها و زمان برگزاری رو اطلاع رسانی خواهیم کرد.
بسیار عالی بود. خیلی از شما ممنونم. اطلاعات ارزشمندی در این مطلب بود. بسیار خوشحال میشم اگر کلاس های نجاری رو برگزار کنید و حتمن شرکت میکنم.
سلام جاوید عزیز…
خیلی خوشحالیم که براتون مفید بوده…نظرات شما عزیزان انگیزه های ما را برای آموزش های بیشتر و بهتر دلگرم میکنه…
بله ان شاالله بزودی کلاس های آموزش نجاری رو از سطح پایه تا پیشرفته شروع خواهیم کرد و در این زمینه در سایت از قبل اطلاع رسانی کامل خواهیم کرد.
سپاس از همراهی شما.
سلام
با تشکر از مطلب خوب و مفیدی که در اختیار ما قرار دادید
کلاس های آموزشی شروع نشده؟
سلام…
خوشحالیم که براتون مفید بوده…
بزودی در مورد سری جدید کلاس ها و زمان و سرفصل اون در سایت و اینستاگرام وودیانو اطلاع رسانی خواهیم کرد.
با تشکر.
سلام
تشکر از سایت خوبتون و مطالب مفیدتون
ای کاش منم می تونستم تو کلاساتون شرکت کنم. متاسفانه در خوزستان محل زندگی بنده هیچگونه کلاسی برگزار نمی شه. آیا مجموعه آموزشی به صورت دی وی دی هم در آینده منتشر می کنید؟؟ که ما هم بتونیم استفاده کنیم.؟؟
سلام…
ان شاالله شرایطش براتون فراهم بشه که بتونیم در خدمت تون باشیم…
ولی خبر خوب این هست که ان شاالله آموزش های ویدیویی رو هم شروع خواهیم کرد تا همه علاقمندان بتونند در کل کشور از آموزش ها استفاده کنند و مسائلی مثل دوری راه و نبود امکانات مانع پیگیری اهداف و علایق نشه.
سلام
سپاس از مطالب خوب و کامل تون.
از طریق پیج اینستا با وودیانو شدم
آرزوم اینه که بتونم نجاری یاد بگیرم. بی صبرانه منتظر آموزش های ویدئویی تون هستم. چون اینجا تو شهرستان حتی کلاس های فنی حرفه ای هم مختصص آقایان هست
سلام…خیلی ممنون بابت نظر لطفتون…
بسیار خوشحالیم که همراه ما هستید…ما هم بی صبرانه مشتاق تولید آموزش های تخصصی در زمینه آموزش انواع هنرهای چوبی هستیم…می تونید آموزش های ما رو همینجا در وب سایت و هم چنین در اینستاگرام و تلگرام وودیانو به آیدی woodiano_arts@ دنبال کنید.
سلام از طریق اینستاگرام اشنا شدم بامطالعه سایت شما دیدم واقعا مفید و کاربردی هست بنده دانشجو دکتری فراورده مرکب و چندسازه (چوب وکاغذ)هستم، مطالب بسیار علمی و مفید آرزو موفقیت وپیشرفت دارم و امیدوارم ادامه داشته باشه.
سلام…
خیلی ممنون بابت نظر لطفتون…
امیدواریم بتونیم با حضور و همراهی شما عزیزان مطالب مفیدی رو برای علاقمندان به چوب و به طور کلی هنرهای چوبی ارائه کنیم.
سپاس از همراهی شما.
سلام .خیلی عالی بود. لذت بردم .مطالبتون بسیار مفید و راهنمایی کننده بود.با آرزوی موفقیت و پیشرفت روز افزون برای شما
سلام…خیلی ممنون بابت نظر لطفتون…نظرات شما دوستان مایه دلگرمی ما برای تولید آموزش های بیشتر و بهتر هست.
سلام، ممنونم از توضیحاتتون. اما یک سوالی که پاسخش رو هیچ جایی نتونستم پیدا کنم اینه که، برای تهیه مثلا چوب راش، افرا یا توسکا بایستی چکار کرد؟ من در رشت ساکن هستم.
بایستی بریم چوب بری که خود اونها در قطعات مختلف برای ما برش میدن؟ قیمت این نوع چوب ها چطور محاسبه میشه؟ مثلا در حال حاضر قیمت افرا یا توسکا کیلویی چند هست؟
ابهام من روی این قضیه هست که این مرحله تهیه چوب تا استفاده از اون در کارگاه به چه شکله که شما یا افراد دیگه در ویدیوها از قطعات آماده چوب افرا یا توسکا یا … برای کار استفاده میکنید؟
سلام…
این سوالی که پرسیدید جوابش خیلی مفصل هست و باعث شد تا در مطالب بعدی حتما این موضوع رو در قالب یک آموزش کامل و جامع براتون در سایت منتشر کنیم…
ولی به طور خلاصه فروش تمام چوب هایی که نام بردید مثل راش، توسکا و افرا هم به صورت کیلویی انجام میشه و هم به صورت الوارهای استاندارد و باکیفیت و سایزهای آماده و برش خورده…بستگی به این داره که شما در کدام بخش از هنرهای چوبی فعالیت داشته باشید…
فروش قیمیت کیلویی چوب کاملا به کیفیت چوب برداشته از تنه درخت بستگی داره…یعنی بسته به کیفیت چوب می تونید از کیلویی 1000 تومان چوب پیدا کنید تا کیلویی 200 هزار تومان!
سلام
عالی بود . انشالا من هم به آرزوم (نجاری )برسم
با تشکر
سلام…ممنون…ان شاالله به کمک آموزش هایی که ارائه میشه حتما به این هدفتون خواهید رسید.
مفید ای کـــاش در گیلان هم بود
سلام…اتفاقا هنرجویان از شهرهای مختلف در کلاس های ما شرکت می کنند…به عنوان مثال در کلاس آموزش نجاری یک خانم از شهر لاهیجان گیلان شرکت کرده بودند.
عالی بود من خیلی دوست دارم با چوب چیزهایی بسازم و بسیار ایده عای خوب دارم کاشکی واسه خانمها در شیراز دوره نجاری بگذارند من اکه بلد بودم حتما کارگاه نجاری راه اندازی میکردم امکانشو دارم
آزی
سلام…خوشحالیم که براتون مفید بوده…
اگر علاقه مند به یادگیری نجاری هستید از مطالب زیر دیدن کنید:
کلاس آموزش نجاری مقدماتی وودیانو (حضوری)
دوره غیرحضوری آموزش نجاری مقدماتی وودیانو
کلاس های پیشرفته آموزش هنرهای چوبی وودیانو (حضوری)
سلام خسته نباشید واقعا دمتون گرم
یه پیشنهاد اینکه اگر امکان دانلود PDF متنها وجود داشته باشه خیلی عالی میشه.
سلام. ممنون از پیشنهادتون.
صميمانه ممنون
سپاس از شما
درود
من در شهرک رکن اباد شیرازدرپارکینگ منزل یک کارگاه نجاری کوچک راه اندازی کردم چون خودم برای اشنایی ابتدایی با نجاری مشکل داشتم دوست دارم با افرادی که دوست دارندبا این حرفه اشنا بشوند همکاری کنم وسایل دکوری کوچک تولید میکنم ولی نجار حرفه ای نیستم ولی علاقه زیادی دارم به کار با چوب طبیعی. البته در حد اشنایی با ابزار اولیه و ساخت یک محصول کوچک در خدمتم
سلام. بسیار عالی. ان شاالله که موفق باشید.
درود
محمد هستم از شیراز
علاقه دارم کار با چوب
میخواستم اگر امکانش هست از تجربیات شما برای راه اندازی کارگاه خانگی استفاده کنم
سپاس
سلام و وقت بخیر. بفرمایید در خدمتیم