معرفی چوب رزوود: انواع+کاربردها
در این مطلب قرار است با چوب رزوود آشنا شویم و ویژگی‌های آن را بشناسیم. شناخت بهتر چوب رزوود و انواع چوب رز به ما کمک می‌کند تا بتوانیم بهتر تصمیم بگیریم که در کجا استفاده شود و بدانیم که هنگام استفاده و بعد از به کارگیری آن چه مواردی را رعایت کنیم.
یکی از مواردی که در مورد چوب رز دارای اهمیت است، انواع مختلف این چوب است که در رنگ‌های متنوع و در نقاط متفاوتی از دنیا قابل دسترسی است. پس از شناخت انواع چوب رز و اینکه با آن چه مواردی را می‌توان ساخت، روش‌های مختلف تهیه این چوب را به شما معرفی خواهیم کرد که شامل خرید اینترنتی چوب رزوود یا خرید حضوری این چوب است؛ پس با ما در این مطلب برای شناخت اطلاعات جذاب چوب خاص و زیبای رزوود همراه باشید.
رزوود یا چوب رز چیست؟
در پاسخ به این سوال که رزوود یا چوب رز (به انگلیسی rosewood) چیست باید بگوییم که اصلی‌ترین گونه‌ی رزوود در برزیل رشد می‌کند و رز برزیلی (Brazilian Rosewood) محبوب‌ترین و با ارزش‌ترین گونه‌ی این چوب است. هنگامی که از چوب رز صحبت می‌کنیم همزمان باید گیتار را هم در نظر بیاوریم، چرا که یکی از محبوب‌ترین چوب‌های موجود برای ساخت گیتار رزوود است. تمام انواع اصلی چوب رز در واقع مربوط به گونه‌ی دالبرجیا یا دالبرگیا (به انگلیسی Dalbergia) می‌شود. این گونه پراکنش گسترده‌ای دارد و بومی مناطق گرمسیری آمریکای مرکزی و جنوبی، آفریقا، ماداگاسکار و جنوب آسیا است. بسیاری از گونه‌های دالبرگیا درختان چوبی مهمی هستند که به دلیل چوب تزئینی و اغلب معطر و سرشار از روغن‌های معطر ارزشمند هستند. معروف‌ترین آن‌ها چوب رز است که به دلیل بوی چوب هنگام بریدن به این نام خوانده می‌شوند. چوب رز برزیلی به دلیل برداشت بی رویه از جنگل‌ها و صادرات بیش از حد آن در مقطعی از زمان، در برخی مناطق دارای محدودیت استفاده است و به عنوان یک چوب با ارزش و رو به انقراض شناخته می‌شود. در برخی مناطق علاوه بر ممنوع بودن واردات این چوب، حمل یا واردات وسایلی که در ساخت آن از رزوود برزیلی استفاده شده باشد نیز ممنوع است. اما نگران نباشید! گونه هایی از چوب رز وجود دارد که می‌توانید به عنوان جایگزین رز برزیلی از آن‌ها استفاده کنید، در ادامه این مطلب در وودیانو شما را با انواع چوب رز آشنا می‌کنیم.
انواع چوب رز:
چوب رزوود انواع مختلفی دارد که در این مطلب به طور کامل به معرفی انواع آن و کاربردهای چوب رز پرداخته‌ایم، همچنین ویژگی‌های ساختاری و رنگ انواع رزوود نیز در ادامه توضیح داده خواهد شد.
ضمنا اگر علاقمند به شناخت کامل انواع چوب هستید، پیشنهاد می کنیم مطلب زیر را ببینید:
چوب رز برزیلی:
می‌توان گفت معروف ترین گونه از رزوودها رز برزیل (به انگلیسی Brazilian Rosewood) است. همانطور که از اسم این گونه پیدا است مکان رشد آن در برزیل و در واقع امریکای جنوبی است. ارتفاع رشد درخت این گونه 30 الی 40 متر است و قطر تنه درخت در رز برزیلی به 1 الی 1/5 متر می‌رسد. چوب رز برزیلی در دسته چوب‌های متراکم قرار می‌گیرد و وزن مخصوصی برابر با 835 کیلوگرم بر مترمکعب دارد. چوب رز برزیلی می‌تواند از رنگ قهوه‌ای شکلاتی تیره تا قهوه‌ای مایل به ارغوانی یا قرمز روشن‌تر، با رگه‌های متضاد تیره یا روشن متفاوت باشد. این چوب دارای رگه‌های بسیار زیبایی است که بعد از پوشش روغنی این زیبایی دو چندان می‌شود.
یکی از ویژگی‌های رز برزیل مقاومت بالای آن در برابر پوسیدگی و حمله‌ی حشرات است. ماهیت چوب رز برزیل به گونه‌ای است که هنگام کار با ابزارهای برش مانند اره فلکه، باعث کند شدن تیغه خواهد شد. این نوع از رزوود دارای بوی خاص و منحصر به فردی است و گرد آن در بعضی مواقع ممکن است باعث حساسیت، سوزش چشم و یا خارش شود که برای جلوگیری از این مسأله بهتر است از دستکش و ماسک و عینک ایمنی استفاده شود. به دلیل کمیاب بودن این چوب، قیمت آن در بازار بالا است و در دسته ی چوب‌های خاص قرار می‌گیرد. اگر رز برزیلی و رز هندی را در کنار هم قرار دهید، یکی از راه های شناخت این دو از هم مقطع این چوب‌ها و سوراخ‌هایی است که در واقع آوندها هستند. در چوب رز برزیلی این آوندها با فاصله بیشتری نسبت به رز هندی است و در واقع در یک مقطع هم اندازه، تراکم سوراخ آوندهای رز برزیلی کمتر است. در عکس‌های زیر تصویر سمت راست رز برزیلی و تصویر سمت چپ مقطع رز هندی را نشان می‌دهد.
از چوب رز برزیل در ساخت انواع سوژه‌ها استفاده می‌شود که بیشترین استفاده آن در سوژه‌های گرانقیمت است. البته به دلیل خاصیت آکوستیکی که رز برزیلی دارد بیشترین استفاده آن در ساخت گیتارهای آکوستیک و حرفه‌ای است.
از این نوع رزوود در ساخت وسایل دکوری هم استفاده می‌شود که با توجه به کمیاب بودن و گرانقیمت بودن رز برزیلی، این کار منطقی نیست.
چوب رز هندی
یکی دیگر از انواع چوب رزوود به طور مشخص چوب رز هندی (به انگلیسی East Indian Rosewood) است که تمام ویژگی‌های چوب رز را دارد. همانطور که از اسم این نوع رزوود معلوم است، این گونه عمدتا در کشور هند رشد می‌کند. البته درکشورهای سریلانکا و اندونزی هم می توان این گونه را پیدا کرد. همانند چوب رز برزیلی، این گونه از رزوود هم در دسته چوب‌های خاص، کمیاب و گرانقیمت قرار می‌گیرد. از لحاظ رنگ و ویژگی‌های ساختاری، این نوع از چوب رز بسیار شبیه به رز برزیلی است و به عنوان یک جایگزین مناسب برای رز برزیلی استفاده می‌شود. دسترسی به این نوع از رزوود بسیار بیشتر و راحت‌تر از رز برزیلی است.
برای تشخیص رز هندی از رز برزیلی مهم ترین شاخص تجربه در استفاده از این دو نوع چوب است. اما همانطور که در مطلب چوب رز برزیلی هم گفته شد، در سطح مقطع برابری از این دو نوع چوب تراکم سوراخ‌های ریز یا همان آوندها در چوب رز هندی بیشتر از چوب رز برزیلی است. در عکس‌های زیر تصویر سمت چپ رز برزیلی و تصویر سمت راست مقطع رز هندی را نشان می‌دهد.
درخت رزوود هندی از لحاظ طول حدود 30 متر رشد خواهد کرد و قطر تنه درخت هم تا 1/5 متر افزایش پیدا می‌کند. این گونه از رزوود مانند رز برزیلی در دسته چوب‌های با تراکم نسبتا بالا قرار می‌گیرد و با وزن مخصوصی حدود 830 کیلوگرم بر متر مکعب می‌توان سوژه‌هایی را با آن ساخت که نیاز به تراکم بالایی در چوب دارند. با توجه به این که چوب رز هندی در سایر ویژگی‌ها بسیار شباهت به چوب رز برزیلی دارد، کند شدن تیغه هنگام برش کاری، احتمال حساسیت پوستی و یا خارش هم در این گونه از رزوود وجود دارد. رنگ چوب رزوود هندی از قهوه‌ای طلایی تا قهوه‌ای تیره، با شکل راه راه منحصر به فرد متفاوت است. یکی دیگر از مشخص ترین ویژگی‌های چوب رز هندی عطر و بوی خاصی است که هنگام برش از آن خارج می‌شود. همچنین رز هندی با توجه به دارا بودن سایر ویژگی‌های رزوودها، مقاومت بسیار بالایی در برابر موریانه و پوسیدگی دارد.
با توجه به ارزش و ویژگی‌های ذاتی این چوب، از چوب رز هندی برای ساخت انواع کارهای نفیس می‌توان استفاده کرد اما بیشترین استفاده از رزوود هندی در میان سازندگان سازها و به خصوص گیتار است زیرا با توجه به خاصیت آکوستیک آن از رز هندی می توان برای ساید و بک گیتار نتیجه کاملا مناسبی گرفت. استفاده در انواع قسمت‌های مبلمان ظریف، دسته چاقو، زیورآلات چوبی، انواع دکوری‌های ارزشمند و غیره نیز از دیگر موارد استفاده از چوب رز هندی است.
چوب پادوک (رز پادوک):
چوب پادوک (به انگلیسی African Padauk) یکی از چوب‌های خاص با ویژگی‌های ظاهری و درونی خاص است که به دلیل شباهتی که در برخی ویژگی‌های آن با رزوودها است به عنوان رزوود افریقایی هم شناخته می شود. در حقیقت باید گفت که چوب پادوک یک گونه از رزوودها نیست اما برخی ویژگی‌های رزوودها را دارد و به همین دلیل ما نیز در این مطلب از آن به عنوان رز پادوک نام می‌بریم.
چوب رز پادوک یک چوب پراکنده آوند است که بیشتر در مناطق گرمسیری و به خصوص در افریقا رشد می‌کند. با توجه به کمیاب بودن چوب رز برزیلی و رز هندی، دسترسی به چوب پادوک راحت‌تر است و اگر رنگ زیبای این چوب خاص برای کار شما مناسب است، یکی از بهترین گزینه‌های جایگزینی با رز هندی و رز برزیلی است. چوب رز پادوک همانند رز برزیلی و رزوود هندی در دسته چوب‌های خاص قرار می‌گیرد و به همین دلیل قیمت نسبتا بالایی نیز دارد. وزن مخصوص این چوب حدود 745 کیلوگرم بر مترمکعب است و یک چوب سخت به حساب می‌آید که این موضوع باعث می‌شود هنگام برش کاری اگر تیغه‌ای که استفاده می‌کنید دارای تیغه الماسه نباشد زودتر کند شود و هنگام برش چوب رز پادوک شما می‌توانید این سختی را به خوبی احساس کنید. به طور کلی رنگ درون چوب رز پادوک از نارنجی کمرنگ تا نارنجی پر رنگ و حتی مایل به قهوه‌ای موجود است. قسمت برون چوب پادوک به رنگ کرم و سفید نزدیک است و این اختلاف رنگ گاهی می‌تواند با توجه به نوع سوژه ساخته شده یک اثر هنری زیبا را خلق کند.
یکی از خصوصیات چوب رز پادوک که مربوط به رنگ آن نیز می‌شود این است که رنگ این چوب در ابتدای برش خوردن به شکل نارنجی روشن است اماپس از گذشت زمان و به دلیل قرار گرفتن در مجاورت هوا تغییر رنگ می‌دهد و متمایل به قهوه‌ای می‌شود که برای جلوگیری از این تغییر رنگ باید از مواد پوشش دهنده مخصوص استفاده شود، اما به طور کلی بعد از گذشت زمان همواره این تغییر رنگ در چوب رز اتفاق خواهد افتاد. یکی از مسائلی که در هنگام کار با چوب رز پادوک در کارگاه وودیانو نیز تجربه شد این است که به دلیل رنگ نارنجی آن تمام سطوحی که در ارتباط با گرد یا خاک اره چوب رز پادوک هستند هم به رنگ نارنجی در خواهد آمد. بنابراین باید حتماً در هنگام کار با چوب رز پادوک از لباس کار استفاده کنید و اگر دستتان هم آغشته به گرد چوب رز پادوک شد دقت کنید سایر قطعات کار را لمس نکنید زیرا در غیر این صورت ممکن است سایر قطعات هم رنگ بگیرد و مجبور شوید مجدداً مرحله سنباده کاری و پرداخت را تکرار کنید.
چوب رز پادوک در برابر پوسیدگی مقاومت خوبی دارد و در مقابل حمله حشرات همچون موریانه نیز مقاومت مناسبی دارد. در هنگام کار با چوب رز پادوک ممکن است تا حدی دچار حساسیت شوید که بصورت خارش پوست و یا حساسیت‌های تنفسی بروز خواهد کرد. البته این موضوع در بعضی افراد به وجود نخواهد آمد و بصورت موردی ممکن است پیش بیاید، بنابراین بهتر است هنگام کار با چوب رز پادوک از دستکش و ماسک استفاده کنید که این موارد همواره در وودیانو توصیه می‌شود.
از چوب رز پادوک در ساخت موارد مختلفی استفاده می‌شود مانند: ساخت قطعات مختلف ساز، زیورآلات، وسایل دکوری مختلف، جعبه‌های تزئینی نفیس و غیره که یکی از عمده ترین دلایل آن نیز رنگ خاص این چوب است. پرداخت چوب رز بسیار مناسب است و در هنگام استفاده از رنگ یا روغن‌های گیاهی بهتر است این موضوع را در نظر گرفت که رنگ چوب نمایان باشد و به اصطلاح بصورت خودرنگ باشد. برای علاقه مندان به ساخت گیتار، چوب رز پادوک یک گزینه مناسب و با قیمت کمی پایین‌تر از رز برزیلی و یا رز هندی به شمار می‌آید. شما می‌توانید از رز پادوک با توجه به رنگ زیبای آن در ترکیب با سایر چوب‌ها در سوژه‌های مختلف استفاده کنید و یا در ساخت زیورآلات چوبی از آن بهره ببرید.
اگر بتوانید به ابعاد بزرگتری از چوب رز پادوک دسترسی پیدا کنید، این چوب برای کارهای خراطی نیز گزینه مناسبی خواهد بود و می‌توانید با استفاده از اختلاف رنگ درون چوب و برون چوب رز پادوک یک ترکیب زیبا را خلق کنید.
انواع دیگر چوب رزوود
همانطور که در بخش‌های قبلی این مقاله هم مطالعه کردید، چوب رزوود انواع مختلفی دارد که همگی از گونه دالبرگیا(دالبرجیا) هستند. اما این گونه انواع مختلفی دارد که شاید رز برزیلی و رز هندی اصلی‌ترین آن‌ها هستند. انواع دیگری از رزوودها در دنیا وجود دارد که در نقاط مختلفی رشد می‌کنند. رزوودهایی مانند رز ماداگاسکار، رز آمازون، رز هندوراس و غیره که به طور کلی همگی شباهت بسیار زیادی به رز هندی و رز برزیلی دارند و البته به اندازه آن‌ها شناخته شده نیستند. به همین دلیل ارائه اطلاعات آن‌ها می‌تواند تا حد زیادی تکرار اطلاعات گونه‌های قبلی باشد.
روش های تهیه و خرید چوب رزوود اصل:
برای خرید چوب رزوود راه‌های مختلفی وجود دارد که شامل خرید حضوری و یا آنلاین است. اگر به دنبال خرید چوب رزوود هستید یک اصل را همیشه در نظر بگیرید که در خرید سایر چوب‌ها هم صدق می کند. همواره سعی کنید در صورت امکان یا چوب را به صورت حضوری بخرید تا از کیفیت، میزان خرابی و درجه بندی و اصل بودن آن مطمئن باشید، یا اگر امکان مراجعه حضوری ندارید از فروشنده‌ای خرید کنید که از بابت تمامی موارد گفته شده خیال شما را راحت کند. این نکته مخصوصا در مورد خرید چوب رز که یک چوب خاص و گرانقیمت محسوب می‌شود از اهمیت بیشتری برخوردار است. تمامی چوب‌ها گره، ترک، خرابی و سایر مشکلات را دارند و این که چه عملیاتی از یک برش ساده تا لایه بری و رنده و گندگی روی یک چوب انجام شده باشد، همچنین حذف خرابی‌های یک چوب می‌تواند تعیین کننده قیمت آن چوب باشد. بنابراین الزاما یک چوب ارزان قیمت نمی‌تواند کیفیت مورد نظر شما را تأمین کند.
در هنگام خرید چوب رز اصلی‌ترین نوع رزوودها چوب رز برزیلی و رز هندی است که به دلیل کمیاب بودن و محدودیت برداشت در چوب رز برزیلی، رزوود هندی گزینه مناسب‌تری است.پس از آن نیز چوب پادوک به عنوان یک جایگزین نسبتا مناسب گزینه بسیار مناسبی خواهد بود.
برای خرید چوب رز بصورت حضوری شما می‌توانید همانند سایر چوب‌ها به بازار بزرگ چوب ایران در منطقه خاوران مراجعه کنید و با کمی پرس و جو می‌توانید بصورت حضوری این چوب را از فروشنده‌های معتبر تهیه کنید. در هنگام خرید باید توجه داشته باشید که قیمت چوب رزوود در حجم بالا و به اصطلاح پالتی با قیمت خرده فروشی آن متفاوت خواهد بود.
اگر قصد خرید چوب رزوود بصورت آنلاین و اینترنتی را هم دارید، فروشگاه وودیانو یکی از بهترین و با کیفیت‌ترین انواع رز پادوک را در ابعاد مختلف برای شما آماده کرده است. رز پادوک موجود در فروشگاه وودیانو کاملا سالم، بدون ترک و یا خرابی و بصورت رنده یا گندگی شده است و کاملا آماده استفاده بعد از خرید خواهد بود.
دیدگاهتان را بنویسید