معرفی انواع رنگ های مخصوص چوب
محصولات چوبی پس از فرایند ساخت باید در مقابل عوامل مخرب نظیر هوا زدگی، پوسیدگی، قارچ ها، مواد روغنی، رطوبت و غیره محافظت شوند. برای محافظت محصولات چوبی در مقابل این عوامل باید سطح چوب توسط رنگ های مخصوص پوشش داده شود. برای رنگ نمودن سطوح چوبی رنگ های مختلفی وجود دارد که از جمله می توان رنگ های فوری، رنگ های روغنی، رنگ های اکریلیک، رنگ های پلی اورتان و غیره را نام برد. هر یک از این رنگ ها برای شرایط خاصی نظیر آب و هوا، قرار گرفتن در فضای داخل یا فضای باز، شرایط سایشی، تماس با مواد خوراکی، اسباب بازی و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.
در این مطلب قصد داریم در مورد انواع رنگ های مورد استفاده در صنعت چوب، ویژگی ها و کاربرد آنها توضیحاتی را ارائه دهیم. پس تا انتهای مطلب با وودیانو همراه باشید.
رنگ های فوری:
رنگ های فوری در دو نوع شفاف و پوششی وجود دارند. رنگ های فوری شفاف سیلر، کیلر و پلی استرها هستند. این رنگ ها کاملا شفاف بوده و پس از اجرا رنگ واقعی چوب نمایان می شود. در این حالت الیاف و موج چوب کاملا مشخص بوده و تنها یک لایه شفاف روی آن ها را می پوشاند.
سیلر و کیلر توسط تینر های فوری رقیق می شوند و پس از اجرا، تینر آن ها تبخیر شده و خشک می شوند.
سیلر:
سیلر مانند بتونه عمل می کند و برای پر کردن منافذ چوب به کار می رود. سیلر شیری رنگ و متمایل به کرم است، اما پس از اجرا روی چوب کاملا شفاف می شود. برای اجرای انواع رنگ های فوری ابتدا باید از سیلر استفاده شود تا مانع نفوذ رنگ ها به داخل منافذ چوب شود.
کیلر:
کیلر ها دو نوع هستند و هر دو آن ها به صورت مات و براق وجود دارند. کیلر معمولی که تنها با تینر فوری رقیق شده و برای ساخت همرنگی یا به عنوان رنگ نهایی استفاده می شود. برای ساخت همرنگی ابتدا به مقدار لازم کیلر رقیق می شود و سپس برای ایجاد طیف رنگی مختلف به آن انواع جوهر یا انواع رنگ های فوری پوششی اضافه می شود. برای ساخت همرنگی، جوهر ها و رنگ های فوری پوششی به مقدار کم به کیلر اضافه می شوند تا پس از اجرا الیاف و موج چوب پوشیده نشود.
نوع دیگر کیلر، کیلر دوقلو است که تنها به عنوان رنگ نهایی شفاف روی کار اجرا می شود. این رنگ نسبت به کیلر معمولی دارای مقاومت بیشتری بوده و همچنین نسبت به کیلر معمولی بسیار براق تر است. کیلر دوقلو همانطور که از اسمش پیداست دوجزئی بوده و معمولا نسبت رنگ کیلر به هاردنر آن 2 به 1 است. حلال این کیلر نیز تینر فوری است و در صورت لزوم به مقدار لازم به آن اضافه می شود.
پلی استر:
اما پلی استرها که خود دارای انواع مختلفی هستند در اثر ترکیب با مواد دیگر به صورت دو جزئی و سه جزئی، با فعل و انفعالات شیمیایی خشک می شوند. به موادی که باعث خشک شدن پلی استر ها می شود خشک کن یا هاردنر گفته می شود. پلی استر ها در سه نوع نیم پلی استر، پلی استر تمام و پلی استر پوست و پولیش وجود دارد. نیم پلی استر ها دو جزئی هستند و توسط تینر فوری رقیق شده و برای خشک شدن نیاز به هاردنر دارند. هاردنر نوعی اسید است و کاملا بی رنگ است. پلی استر تمام و پلی استر پوست و پولیش سه جزئی هستند و علاوه بر هاردنر به آن ها کبالت نیز اضافه می شود. رنگ کبالت کمی شبیه به بنفش است و در اثر ترکیب با پلی استر به رنگ سبز نزدیک می شود. باید توجه داشته باشید که تماس هاردنر و کبالت با یکدیگر باعث آتش سوزی می شود. اما اگر به صورت جا در پلی استر حل شوند دیگر مشکلی نخواهد بود. بعنی ابتدا به مقدار لازم کبالت درون پلی استر ریخته شود و پس از هم زدن، هاردنر به مقدار لازم به آن اضافه شود.
پلی استر تمام نسبت به نیم پلی استر بسیار براق تر است و پس از خشک شدن مانند شیشه می شود. به همین منظور برای اجرای تمام پلی استر باید زیر کار یا همان پرداخت سطح چوب و همچنین سیلر کاری سطح بسیار با کیفیت و بی نقص اجرا شود تا پس از اجرای پلی استر تمام، سطح کار کاملا صیقلی و براق شود.
اما پلی استر پوست و پولیش پس از اجرا کاملا مات و کدر می شود و برای براق شدن، همانطور که از نامش پیداست باید پوست و پولیش شود. پوست و پولیش کردن سطح رنگ، خود یک عملیات مجزا در رنگ کاری است و فرایند آن نیاز به تجربه، مهارت و حوصله دارد. پس از اجرای پلی استر پوست و پولیش و خشک شدن کامل آن از سنباده پوست آب 400 استفاده کرده و تمام سطح رنگ را پس از آغشته کردن سنباده به آب، سنباده کاری می کنیم تا سطح رنگ کاملا یکدست شود. سپس از یک سنباده نرمتر مثل سنباده 600 استفاده کرده و دوباره تمام سطح را سنباده کاری می کنیم. به ترتیب همین مراحل را تا سنباده 3000 پیش می بریم تا سطح کار کاملا صیقلی و بدون خط و خش شود. بعد از این مرحله نوبت به پولیش کاری می رسد و با استفاده از دستگاه پولیشر به ترتیب از پولیش های نرم و واکس پولیش برای براق نمودن سطح استفاده می کنیم. در صورتی که مراحل پوست و پولیش به درستی انجام شود سطح کار به صورت خیلی عالی براق خواهد شد.
رنگ های فوری شفاف در مقابل رطوبت و آب مقاومت کمی دارند و برای فضای باز مناسب نیستند. از این رنگها برای پوشش سطوح چوبی مبلمان منزل، میزها و کمد های چوبی، کابینت های چوبی و لوازم چوبی تزئینی استفاده می شود.
حتما ببینید: آموزش کامل رنگ کاری چوب
رنگ های فوری پوششی :
رنگ های فوری پوششی در دو نوع رنگ های پوششی مخصوص چوب و رنگ های پوششی خودرویی وجود دارند. رنگ های فوری پوششی مخصوص چوب دارای طیف رنگی گوناگونی است و با ترکیب این رنگها با یکدیگر رنگ های متنوع تری بدست می آید. این رنگ ها براقیت ندارند و برای این منظور می توان روی آن ها از کیلر یا پلی استر استفاده کرد.
رنگ های خودرویی نیز دارای طیف رنگی گوناگون هستند و کیفیت این رنگها نسبت به رنگ های فوری مخصوص چوب بسیار بالاتر است. همچنین به لحاظ قیمت نیز نسبت به رنگ های فوری مخصوص چوب گران تر هستند. این رنگ ها قابلیت این را دارند که با کیلر ترکیب شده و پس از اجرا، پوست و پولیش شده و براق تر شوند. در رنگ های خودرویی نیز با ترکیب طیف رنگ های مختلف رنگ های متنوعی بدست می آید و همچنین با اضافه کردن اکلیل به این رنگ رنگ های متالیک ایجاد می شود.
رنگ پلی اورتان:
رنگ های پلی اورتان نیز مانند رنگ های فوری دارای رنگ شفاف و پوششی است. این رنگ ها نسبت به رنگ های فوری مقاومت بیشتری داشته و نسبت به رطوبت و آب مقاوم هستند. این رنگ ها دارای تینر مخصوص و سیلر مخصوص خود هستند و نباید با رنگ های فوری به صورت مشترک استفاده شوند.
نکته ای که باید در مورد رنگ های مقاوم به رطوبت بدانید این است که هیچ رنگی چوب را ضد آب نمی کند. در واقع رنگ های مقاوم به رطوبت باعث آب گریز شدن سطح چوب می شود.
نکته دیگر در مورد رنگهایی مانند پلی اورتان است. این رنگها از مقاومت بالایی برخوردار هستند اما بر روی سطوح همگن مانند فلزات دوام بالایی داشته و عمر طولانی خواهند داشت. اما چوب یک ماده نا همگن است و در شرایط مختلف آب و هوایی، الیاف و دیواره سلولی آن دچار تغییراتی می شود. در اثر خیس شدن سطح و بر خورد نور آفتاب و همچنین سرما ابعاد دیواره سلول دچار دگرگونی شده و باعث تخریب رنگ می شود. این اتفاق معمولا در رنگ هایی که روی چوب لایه ایجاد می کنند رخ می دهد.
بنابر این از رنگ های پلی اورتان به عنوان رنگ مقاوم به رطوبت و آب در فضای داخلی می توان استفاده کرد و قطعا نتیجه مطلوبی خواهد داشت.
رنگ های پلی اورتان چسبندگی بسیار قوی با سطوح دارد و در هنگام استفاده از این رنگ حتما باید از لباس کار مناسب و پوشیده استفاده شود.به علاوه از ماسک های فیلتر دار و عینک برای محافظت از ریه و چشم ها استفاده شود.
رنگ های روغنی ساختمانی:
رنگ روغنی ساختمانی نیز دارای طیف رنگی مختلف و متنوع است. اما این رنگ مناسب اجرا بر روی چوب نیست و پس از اجرا کیفیت مطلوبی نخواهد داشت. علت این امر این است که رنگ های روغنی با تینر روغنی رقیق می شوند و زمان زیادی برای خشک شدن کامل آن احتیاج است. در این مدت رنگ روغنی در الیاف چوب نفوذ می کند و رنگ سطح کار تا حدودی بی کیفیت می شود. برای رنگ های روغنی سیلر وجود ندارد اما می توان از روغن الیف به عنوان سیلر استفاده نمود که تا حدودی مانع نفوذ رنگ در منافذ چوب می شود. بیشترین کاربرد رنگ های روغنی برای رنگ کردن در و پنجره های خانه های واقع در شمال کشور است. همچنین از رنگ های روغنی به صورت محدود برای تغییر رنگ شاپان و ایجاد آستری استفاده می شود.
حتما ببینید: شاپان در رنگ کاری چوب چه کاربردی دارد؟
رنگ های روغنی گیاهی:
رنگ های روغنی گیاهی از کم ضرر ترین رنگ های مورد استفاده در صنعت چوب و محصولات چوبی هستند. پایه این رنگ ها از روغن های طبیعی برخی دانه ها مانند روغن دانه کتان، روغن کنجد و غیره است. به همین دلیل بسیار کم ضرر بوده و با اطلاع رسانی مناسب به زودی سهم بازار رنگ را به خود اختصاص خواهد داد. این رنگ ها نیز دارای تنوع رنگ و طیف رنگی متنوع است و همچنین بدون نیاز به رقیق نمودن و اضافه نمودن حلال مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از مزیت های مهم این رنگ استفاده آسان آن است و برای اجرا نیاز به تخصص و تجربه خاصی ندارد. تنها با اجرای پرداخت مناسب قطعات چوبی می توان به صورت مالشی از این رنگ ها استفاده کرده و از مزیت های آن برخوردار شد. برای اجرای این رنگ ها می توان از قلم مو، پارچه نخی یا پنبه ای و حتی اسفنج استفاده نمود.
رنگ های روغنی گیاهی در بعضی موارد کاملا بی ضرر بوده و برای رنگ نمودن اسباب بازی های چوبی کودکان مورد استفاده قرار می گیرد. اسباب بازی ها به طور مداوم با پوست و دهان کودکان در تماس است و هیچ ضرری کودکان را تهدید نخواهد کرد. حتی در بعضی موارد از این رنگ ها برای رنگ نمودن ظروف چوبی استفاده می شود.
به دلیل استفاده آسان از این رنگ ها قیمت آنها نیز نسبت به رنگ های سلولزی مقرون به صرفه خواهد بود. این رنگ ها در بعضی موارد یک دست و در موارد دیگر دو دست روی سطوح چوبی استفاده می شوند. این رنگ ها دارای مواد فرار نبوده و اجرای رنگ های گیاهی نیاز به فضا ی خاصی ندارد.
همچنین رنگ های روغنی گیاهی برای مصارف داخل و بیرون از ساختمان دارای رنگ های مجزا هستند و به علاوه هر یک از این رنگ ها دارای تنوع طیف رنگی است. تنها مشکل این رنگ ها این است که مانند رنگ های سلولزی یا پلی اورتان لایه ایجاد نکرده و براق نمی شوند.
لاک و الکل:
رنگ لاک و الکل رنگی است که از گذشته های دور تاکنون برای جلا دادن انواع ساز های موسیقی و لوازم چوبی مورد استفاده قرار گرفته است. این رنگ از حل کردن لاکی مخصوص که از نوعی حشره گرفته می شود، در الکل ساخته می شود.
هر چه الکل مورد استفاده خالص تر باشد کیفیت رنگ خروجی بهتر خواهد شد. برای ساخت این رنگ باید مقدار حدودا 100 گرم لاک در یک لیتر الکل حل شود. برای این منظور به مقدار لازم لاک را در ظرفی ریخته و به نسبت اشاره شده به آن الکل اضافه می کنیم.
ترکیب را برای چند ساعت رها می کنیم تا لاک کاملا نرم شود. سپس ترکیب را به خوبی هم می زنیم تا لاک کاملا در الکل حل شود. در این مرحله ترکیب را از صافی عبور می دهیم و باز هم آن را رها می کنیم تا لرد آن ته نشین شود. سپس توسط یک سرنگ یا شلنگ از روی ترکیب محلول لاک الکل را جدا می کنیم و در ظرفی تمیز می ریزیم.
حالا با استفاده از یک پارچه نمدی یا پنبه ای به صورت مالشی از لاک الکل برای پوشش دهی سطح قطعه چوب استفاده می کنیم. با هر دست اجرای لاک الکل به رنگ زمان می دهیم تا کاملا خشک شود و بعد توسط یک سنباده خیلی نرم مثل 400 سطح کار را پوست می زنیم. این روند را تا چندین مرحله اجرا می کنیم و با ایجاد یک لایه مناسب مقدار کمی الکل به ترکیب اضافه می کنیم تا رقیق تر شود و دوباره مراحل را تکرار می کنیم تا سطح کار صیقلی تر شود. در پایان در صورت اجرای صحیح سطح کار به صورت مطلوب براق خواهد شد و در صورت نیاز می توان از پوست و پولیش برای براق تر شدن آن استفاده نمود.
کیفیت رنگ لاک و الکل و براقیت آن بستگی زیادی به پرداخت و صیقلی نمودن سطح کار قبل از اجرای رنگ دارد.
حتما ببینید: آمورش جامع ویدیویی رنگ کاری چوب
رنگ های اکرلیک:
رنگ های اکرلیک نیز از دیگر رنگ هایی است که در بعضی موارد برای رنگ آمیزی و نقاشی بر روی چوب استفاده می شود. اما کاربرد این رنگ بر روی سطوح چوبی بسیار محدود است. این رنگ ها پایه آب بوده و برای رقیق نمودن آن از آب استفاده می شود. رنگ های اکرلیک غالبا برای ایجاد رنگ های فانتزی و شاد برای رنگ آمیزی سطوح چوبی استفاده می شود.
همچنین برای کشیدن نقاشی و طرح های مختلف بر روی سطوح چوبی کار برد دارد. برای بالا بردن کیفیت خروجی رنگ های اکرلیک در پایان رنگ آمیزی می توان از کیلر فوری برای تثبیت رنگ استفاده نمود. رنگ های اکرلیک سفید هستند و برای ایجاد طیف رنگ های مختلف از جوهر های مخصوص برای تغییر رنگ آن استفاده می شود. معمولا برای ساخت رنگ های مختلف از دستگاه های کامپیوتری با انواع کد رنگ استفاده می شود و جوهر های به کار رفته در آن تا حدودی گران قیمت هستند.
دیدگاهتان را بنویسید