چوب توس چیست؟ و چه کاربردهایی در صنعت چوب دارد؟

توس یا غان با نام عمومی Silver Birch و با نام علمی Betula pendula در اروپا (بیشتر در کشور های اسکاندیناوی) و کانادا و جنوب غربی آسیا می روید. توس یک درخت پهن برگ، خزان کننده و با برگ های بسیار ریز، از جنس Betula و از خانواده ی Betulaceae می باشد و به خانواده Fagaceae (خانواده راش-بلوط) نزدیک است. از جنس Betula بین 30 تا 60 رده شناسایی شده است که از این میان 11 مورد جز لیست گونه های در معرض انقراض قرار دارند.

پیشنهاد مطالعه: راهنمای جامع خواص، کاربردها و شناسایی چوب راش

ما باید در حفظ درخت توس در جنگلهای شمال بکوشیم چرا که این درخت بازمانده جنگل های اولیه خزری و در معرض انقراض است. توس جز درختانی است که در آب و هوای سرد و کوهستانی رشد می کند بنابراین این درخت در ایران در بلندترین ارتفاعات جنگل های شمال و در مرز جنگل و مرتع می روید. بیشترین و کمترین ارتفاعی که درخت توس در آن رشد می کند می توان به ارتفاع 3000 متری از سطح دریا در دودانگه ساری و ارتفاع 1770 متری از سطح دریا در میان ده سوادکوه اشاره کرد. درخت توس درختی است با اندازه کوچک یا متوسط که عمری کوتاه دارد. ارتفاع این درخت در ایران به 14 تا 18 متر و با قطر تنه 80 سانتی متر است ولی در اروپا بلندی درخت توس به 20 تا 30 متر و با قطر تنه 3 تا 6 متر است. میانگین وزن خشک (چگالی) چوب توس 640 کیلوگرم بر متر مکعب است. درخت توس جز درختان نورپسند محسوب می شود و اگر نور کافی برای رشد این درخت فراهم باشد می توان این درخت را در همه جای شمال داشته باشیم. این درخت برای رشد روزانه به 10 تا 13 ساعت نور احتیاج دارد به همین علت است که پوست تنه این درخت برای اینکه بتواند این مقدار از نور شدید را تحمل کند به رنگ روشن است.

مشخصات چوب توس:

درون چوب اش به رنگ قهوه ایی مایل به قرمز روشن است و رنگ برون چوب توس نزدیک به رنگ سفید است. راست تار و کمی موجدار است و بافت ریز و یکدستی دارد که درخشش طبیعی کمی دارند. تقریبا هیچ تفاوت رنگی بین حلقه های رشد سالیانه اش وجود ندارد و بخاطر اینکه رنگ این چوب کمی مات است ظاهر یکنواختی به این چوب می دهد.

چوب توس پراکنده آوند است و آوندها بدون نظم خاصی در چوب پراکنده اند. پرانشیم های حاشیه ایی هم گاهی به شکل گروهی پراکنده اند که با چشم مصلح قابل رویت هستند. دارای اشعه های باریک که با فاصله های خیلی کم و نزدیک به هم به هم چسبیده اند.

چوب توس در محیط طبیعی به راحتی فاسد و دچار پوسیدگی می شوند و این چوب در برابر حمله حشرات هم آسیب پذیر هستند. با توجه به سختی چوب توس ،کار با دست روی این چوب کمی سخت است و با ماشین آلات راحت تر می توان روی این چوب کار کرد هر چند که بخاطر داشتن بافت درهم اش ممکن است در حین کار با ماشین، الیاف اش دچار پارگی شوند. چوب توس چسب پذیری و پرداخت خوبی دارد و برای خراطی مناسب است. ضمنا چوب توس بوی مشخصی ندارد.

چوب توس دارای قیمت مناسبی است و از نظر اقتصادی قیمت مقرون به صرفه ای دارد و در محدوده ی قیمت چوب های افرا یا بلوط است. تخته هایی از چوب توس که دارای نقوش موجی شکل باشند گران تر هستند که از آنها برای تولید روکش و مبلمان (وسایل چوبی) لوکس تر استفاده می کنند.

از چوب توس برای تولید پلای وود (Plywood)، جعبه ها و صندوق ها و خراطی و غیره استفاده می کنند. عمده ترین مصرف چوب توس در سراسر جهان برای تولید گسترده روکش و تخته لایه است. از تخته لایه توس برای ساخت کابینت و قفسه های چوبی و میز و غیره استفاده می کنند. همچنین تخته لایه های توس کاربرد زیادی در ساخت اسباب بازی ها بخصوص خانه های عروسکی برای کودکان و برای تجهیزات زمین بازی و آلات موسیقی دارند.

تخته لایه توس شامل چند ورق از روکش توس است که توسط رزین کنار هم چسبانده شده اند. معمولا از سه یا چهار لایه روکش تشکیل شده اند که به دوام چوب کمک می کند به همین دلیل است که از آنها اغلب در زمین های بازی کودکان یا در خانه در قسمت های مختلف مبلمان چوبی استفاده می شود.

تخته لایه های توس دارای بافت ساده و یکدست هستند و پس از پرداخت، رنگ مات کم رنگی دارند که همه این موارد کمک می کنند تا در نهایت به محصول زیبایی تبدیل شود.

انواع تخته لایه های توس موجود در بازار با توجه به ضخماتشان از هم متفاوت هستند که معمولا در ضخامت های ½،3/4  و ¼ اینچ وجود دارند. تخته لایه های توس قیمت مناسبی دارند که این قیمت مناسب سبب شده که انتخاب خوبی برای همگان باشد.

تخته لایه های توس برای استفاده در فضای بیرون مناسب نیستند. از تخته لایه های توس برای ساخت تخته اسکیت استفاده می کنند که علاوه بر استحکام در عین حال در حرکت انعطاف پذیر هم می شوند. از این تخته لایه ها (اغلب در درجه های بسیار نازک و با چند لایه روکش) برای ساخت ماکت هواپیما هم استفاده می شود.

قیمت چوب توس در ایران چقدر است؟

برای مشاهده قیمت انواع چوب اینجا کلیک کنید.

مزایای استفاده از تخته لایه توس:

• مزیت زیبایی:

تخته لایه توس مناسب برای ساخت مبلمان و اثاثیه خانگی است زیرا دارای زیبایی و درخشش خوش رنگی است و محصول نهایی خوش طرح خواهد بود. علاوه بر این تخته لایه توس به شما این امکان را می دهد تا محصول نهایی طبق سفارش مشتری و به شکل سفارشی تولید شود. شما می توانید آن را اصلاح یا رنگ کنید یا می توانید بیشتر روی آن کار کنید تا بیشتر صاف و یکدست شوند. در هر صورت شما می توانید اطمینان حاصل کنید که محصول نهایی هنوز خوب بنظر می رسد.

• مزیت استحکام:

تخته لایه های توس بخاطر استحکام شان معروف هستند و روند تشکیل تخته لایه توس سبب تقویت قطعه چوب اصلی می شود. تخته لایه های توس از 3 لایه به بالا تشکیل شده اند که این سبب می شود تا به مقاومت و استحکام تخته لایه اضافه شود.

• مزیت ایمنی و سلامت:

از مزیت دیگر تخته لایه توس می توان به نداشتن گره و سطح ناهموار و دندانه دار در سطح تخته لایه اشاره کرد که این حالت صاف و یکدست تخته لایه توس موجب می شود که انتخاب مناسبی برای سازندگان کابینت و دیگر مبلمان و همچنین سازندگان اسباب بازی باشد. در تخته لایه توس حالت شکسته و خرد شده و ترک خوردگی دیده نمی شود و ایده آل برای ساخت هر سازه مناسب کودکان است.

• مزیت قیمت

یکی دیگر از عواملی که تخته لایه توس را از دیگر تخته لایه ها متمایز می کند این است که هم از لحاظ ظاهری خوب است و هم ایمن و مستحکم است بدون اینکه از نظر قیمت گران باشد. در حقیقت می توان این تخته لایه ها را با قیمت مناسب تهیه کرد.

• مزیت زیست محیطی:

علت تولید تخته لایه توسط توس در اروپا بخاطر بومی بودن این درخت در شمال اروپا (بطور عمده در فنلاند و بالتیک) و روسیه است که این بدان معنی است که این گونه فراوان و سریع الرشد است و با قطع هر درخت توس (چون تجدیدپذیر است) تاثیر منفی بر محیط زیست نمی گذارد.

پیشنهاد مطالعه: انواع چوب: راهنمای جامع ۰ تا ۱۰۰